ders notları

ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ ve MATERYAL TASARIMI DERSİ SUNUM NOTLARI

Dr. İlyas YAZAR

Dijital olarak imzalayan Dr. İlyas YAZAR ÖA: cn=Dr. İlyas YAZAR, o=www.facebook.com/ iyazar, ou=www.ilyasyazar.com, [email protected] , c=TR Tarih: 2013.08.05 00:13:14 +03'00'

ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ ve MATERYAL GELİŞTİRME

DERS NOTLARI

KAYNAKLAR

R A Z A

z

Alkan, C. (1999). Eğitim Teknolojisi. Anı Yayıncılık, Ankara.

z

Çilenti, K. (1988) Eğitim Teknolojisi ve Öğretim. Kadıoğlu Matbaası, Ankara.

z

Demirel, Ö.& Seferoğlu, S. S. & Yağcı, E. (2001). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Pegem Yayıncılık, Ankara.

z

Ergin, A. (2002). Öğretim Teknolojileri ve İletişim. Anı Yayıncılık, Ankara.

z

Rıza, E.T. (2000). Eğitim Teknolojisi Uygulamaları ve Materyal Geliştirme. Anadolu Matbaası.

z

Şahin, T. Y. & Yıldırım, S. (1999). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Anı Yayıncılık, Ankara.

z

Şişman, A.(2005). Uzaktan Öğretim. Pagem A Yayıncılık. Ankara.

z

Yalın, H.İ.(2003). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Nobel Yayıncılık, Ankara

z

Yiğit, N. & Alev, N. & Özmen, H, & Altun, T. & Akyıldız, S. (2007). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı. Akademi Kitabevi, Trabzon.

Y

Ders Planı

2

Temel Kavramlar 2. Öğretim Teknolojisi ve İletişim 3. Öğretim Sisteminin Tasarlanması 4. Öğretim Durumları ve Planlama 5. İki Boyutlu Görsel Öğrenme Araçları 6. Araç Gereçlerin Öğretimdeki Yeri ve Önemi 7. Görsel Materyal Tasarımı 8. Öğretim Araçları ve Etkili Kullanımı 9. Eğitimde Bilgisayar Kullanımı 10. Uzaktan Eğitim 1.

3

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com


EĞİTİM Genel anlamda bireyde davranış değiştirme sürecidir.

¾Birey ¾Yaşantı (kendi

ve çevresiyle etkileşimin bireyde bıraktığı

izlenim)

¾ İstedik-kasıtlı (önceden tasarlanmış, planlı) ¾Davranış (organizmanın hareketi, etki-tepki ¾ Süreç (bireyde davranış meydana gelmesi

R A Z A için birbirini

izleyen olaylar veya durumların akışıdır)

4

ÖĞRETİM z

Öğrenmenin belli bir amaç doğrultusunda başlatılması, yönlendirilmesi, kolaylaştırılması ve gerçekleştirilmesi sürecine öğretim denir.

z

Öğretim, genel anlamda öğrenmeyi oluşturmak üzere bilgi ve çevrenin düzenlenmesidir.

Y

ÖĞRENME z

5

Genel anlamda öğrenme, bireyde kalıtımdan bağımsız olarak değişiklik oluşmasıdır.

• • •

Bu değişiklik, bakış açısında, davranışta, algılamada, güdülenmede ya da bunların birleşiminde ortaya çıkabilir. Öğrenme süreklidir. Öğrenme her zaman, doğru olanı öğrenmek değildir. İnsanlar yanlış ve kötü davranışları da öğrenebilir.

6

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com


GELENEKSEL ÖĞRENME ANLAYIŞI

R A Z A 7

Öğretim Teknolojisi

•Öğretim teknolojisi belirli öğretim disiplinlerinin

kendine özgü yönlerini dikkate alarak düzenlenmiş teknolojilerdir.

•Öğretim teknolojisi, teknolojik araçların öğretim

ortamında kullanılması işlevi kadar basit olamaz.

Y

Öğretimi etkin kılmak için gösterilen faaliyetler bütününün tamamıdır

8

1)Öğretim teknolojileri televizyon, bilgisayar, teyp, kitap gibi donanımların ve iletişim araçlarının uygulanışıdır. 2) Öğretim teknolojileri, davranış bilimlerindeki araştırma bulgularının öğretim problemlerine uygulanması sürecidir. 9

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com


Öğretim Teknolojisi, başlıca iki alt gruba ayrılır: 1) Öğretim yöntemleri ve öğretimde kullanılan araç-gereçlerin geliştirilmesi. 2) Öğrenme-öğretme ortamının sistematik bir yaklaşımla tasarlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi.

R A Z A 10

Öğretim Teknolojisinin bir öğrenme ortamındaki uygulama aşamaları 1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4.

Tasarlama Öğretim sistemlerinin tasarımı Mesaj tasarımı Öğretim stratejileri Öğrenicinin özellikleri 2. Geliştirme 2.1. Yazılı teknolojiler 2.2. Görsel - işitsel teknolojiler 2.3. Bilgisayar tabanlı teknolojiler 2.4. Kaynaştırılmış teknolojiler

Y

11

Öğretim Teknolojisinin bir öğrenme ortamındaki uygulama aşamaları 3. 3.1. 3.2. 3.3. 3.4.

Kullanma Medya kullanımı Yeniliğin yaygınlaştırılması Uygulama ve kurumsallaştırma Politika ve düzenlemeler

4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4.

Yönetim Proje yönetimi Kaynak yönetimi Dağıtım sisteminin yönetimi Bilgi yönetimi

5. Değerlendirme 12

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com



DERS NOTLARI

Ders Planı 1.

Temel Kavramlar

2. Öğretim

R A Z A

Teknolojisi ve İletişim

Öğretim Sisteminin Tasarlanması 4. Öğretim Durumları ve Planlama 5. İki Boyutlu Görsel Öğrenme Araçları 6. Araç Gereçlerin Öğretimdeki Yeri ve Önemi 7. Görsel Materyal Tasarımı 8. Öğretim Araçları ve Etkili Kullanımı 9. Eğitimde Bilgisayar Kullanımı 10. Uzaktan Eğitim 3.

Y

2

????

Teknoloji Nedir?

3

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com


Teknoloji Nedir? z

Bilimin üretim, hizmet, ulaşım vb. alanlardaki sorunlara uygulanmasıdır. (Alkan, 1987)

z

İnsanın bilimi kullanarak doğaya üstünlük kurmak için tasarladığı rasyonel bir disiplindir. (Simon, 1983)

z

Somut ve deneysel anlamda temel olarak teknik yönden yeterli küçük bir grubun örgütlü bir hiyerarşi yardımıyla bütünün geri kalanı (insanlar, olaylar, makineler vb.) üzerinde denetimi sağlamasıdır. (McDermott, 1981)

R A Z A 4

Eğitim Teknolojisi Nedir? z

Genelde eğitime, özelde öğrenme durumuna egemen olabilmek için ilgili bilgi ve becerilerin işe koşulmasıyla öğrenme veya eğitim süreçlerinin işlevsel olarak yapısallaştırılmasıdır.

z

Öğrenme-öğretme süreçlerinin tasarlanması, uygulanması, değerlendirilmesi ve geliştirilmesi işidir. (Alkan, 1998)

Y

EĞİTİM TEKNOLOJİSİ

5

Araçların etkililiğini ve öğrenci başarı durumunu değerlendirmek için uygun yöntemlerin kullanılması 1

Öğrencinin ulaşması hedeflenen amaçların tanımlanması

2

Öğrenme sürecini geliştirmek için oluşturulan her türlü sistemi, tekniği ve yardımı içerir. 3

4

Konunun aktarılması İçin uygun ortamın seçilip kullanılması

Öğrenilecek konunun öğretim ilkelerine göre analiz edilip, öğrenilmeye uygun şekilde yapılandırılması 6

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com


ÖĞRETİM TEKNOLOJİSİ z

Belirlenmiş hedefler uyarınca, daha etkili bir öğretim elde etmek için öğrenme ve iletişim konusundaki araştırmaların ve ayrıca insan kaynakları ve diğer kaynakların beraber kullanılmasıyla tüm öğrenme-öğretme sürecinin sistematik bir yaklaşımla tasarlanması, uygulanması ve değerlendirilmesidir.(Öğretim Teknolojileri Komisyonu, 1970)

z

Süreç ve kaynakları öğrenme için tasarlama, geliştirme, kullanma, yönetme ve değerlendirme teorisi ve uygulamasıdır. (Seels & Richey, 1994)

R A Z A 7

İLETİŞİM

Genel anlamda, iletiyi gönderen ve alan arasında oluşturulan bir alışveriş ilişkisi içinde paylaşılan, ortaklaşa yararlanım ile oluşan bir sürece iletişim denir.

Bu süreç, kaynak tarafından iletinin oluşturulup, alıcıya gönderilmesi ile başlar ve alıcının bu iletiyi alıp değerlendirmesi ve uygun tepkide bulunması ile son bulur.

İletişimde etkili olan beş değişkenden söz edebiliriz:

Y

Kaynak

Mesaj

Kanal

Alıcı

Dönüt 8

KAYNAK: Bir şeyler iletmek isteyen bireydir. Kaynağın görevi, iletinin hedefine yönelik olarak alıcıyı bilgilendiren ya da etkileyen ileti hazırlamaktır. Örnek: Öğretmen (Geleneksel eğitim) MESAJ (İleti): Kaynağın iletmek istediği görüştür. Bu görüş, sözcükler ya da resimler gibi semboller de içerebilir. Alıcıya ne kadar çok gerçekçi ya da bildiği semboller verilirse, iletişim süreci o kadar başarılı olur. KANAL: İletiyi iletme aracıdır. İki tür kanal vardır. Bunlar duyusal ve teknolojik kanallardır. ALICI: İletişim sürecinin hedefidir. DÖNÜT: Alıcının gönderilen iletiye verdiği yanıttır. Dönüt iletişim sürecinde kontrol sağlar. Kaynak bu yolla iletişim sürecinin ne ölçüde başarılı olduğu konusunda bilgi alır. Dönüt, ölçüm ya da soru sorma gibi formal ya da informal olabilir. 9

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com


İLETİŞİM SÜRECİNİN TEMEL ÖĞELERİ KAYNAK

MESAJ

KANAL

ALICI

Davranışlar

Semboller

İletici Araç & Yöntemler

Davranışlar

• Fikir

• Gerçek obje

• Bilgi

• Modeller

• Duygu

• Resim

• Tutum

• Hareket

• Beceri

• Ses

• Fikir

• Sözsüz iletişim

• Bilgi

• Sözlü İletişim

• Duygu

R A Z A

• Basılı/yazılı araçlar • Yöntemler

• Tutum • Beceri

Dönüt (Geri Bildirim)

10

İLETİŞİM SÜRECİ KAYNAK mesajın ileti birimi

MESAJ İletişimin içeriği

Kanal

Öğretmen

Mesaj

Öğrenci

Y Yöntem

KANAL mesajın sunuluş biçimi

ALICI mesajın gönderildiği birim

DÖNÜT Alıcının mesaja verdiği tepki 11

Öğretme-Öğrenme Süreci ile İletişim Süreci Arasındaki Benzerlik

Öğretmen

Öğretim İçeriği

Öğretim araç ve yöntemleri

Öğrenci

(Kaynak)

(Mesaj)

(Kanal)

(Alıcı)

Öğrenme Tepkileri (Dönüt)

12

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com


Daha iyi bir Öğretme-öğrenme Ortamı için z

İleteceğim mesaj sonrasında ne olmasını bekliyorum?

z

Ortamı etkileme anlamında neyi başarmak istiyorum?

z

Gerçekleştireceğim iletişim sonucunda öğrencilerimin neye inanmalarını, ne söylemelerini ve ne yapmalarını istiyorum?

z

Psikolojik anlamda, öğrencilerimde hangi etkileri oluşturmak ve onlardan hangi tepkileri almak istiyorum?

R A Z A 13

İletişim Süreci ve Yaşantı Alanı

Yaşantı Alanı

Yaşantı Alanı Kaynak Kodlama

Mesaj Mesaj

Kod Çözme Alıcı

Y

Ortak Ortak Yaşantı Yaşantı Alanı Alanı Dönüt

14

İletişim Süreci ve Yaşantı Alanı

Öğretmenin yaşantısı

Ö Ğ R E N M E

Öğrencinin Yaşantısı

Ortak Yaşantı 15

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com


İletişimi Engelleyen Faktörler z

z z

z

Ortak yaşantının olmaması Dile ait engeller Anlamların karıştırılması Sembol ile anlatılan konu arasındaki uyuşmazlık

z

z z

z z

Algının sınırlı oluşu Sözcüklere boğulma Psikolojik engeller Çevresel/Fiziksel faktörler Statü Uyutma

R A Z A 16

Sınıf içi iletişimi geliştirmek için ... z

z z

z

z

z

Öğretmen konuşma yeteneğini geliştirmeli Ders iyi bir şekilde planlanmalı Öğrenci ihtiyaçları, yetenek ve ilgileri değerlendirilmeli Öğrencinin ilgisini dağıtan durumlar ortadan kaldırılmalı Öğrencilerin dikkatle dinlemesi için birden fazla duyu organına hitap eden araç-gereçler kullanılmalı Zor ve çok teknik olan öğretim araçları kullanılmamalı

Y

17

Araçların Sınıflandırılması ve Öğrenme ile Bağlantısı z

Günümüzde teknolojik gelişmelere paralel biçimde eğitim alanına giren araç, gereç ve materyaller hızla değişerek sayıca artmakta veya kalite olarak güncelleşmektedir. Bu ürünlerin seçilmesi ve kullanılmasında eğitim yaşantılarını seçme ve eğitim durumlarını düzenlemeye yardımcı bir model kullanılabilir.

18

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com


Yaşantı Konisi (Dale)

R A Z A 19

Öğrendiklerimizin ... %1

TATMA

%2

DOKUNMA

%4

KOKLAMA

Y %10

DUYMA

%83

GÖRME

Ö ĞRENME ÖĞRENME

20

Akılda kalan öğrenmelerin ... %10

OKUMA

%20

DUYMA

%30

GÖRME

%50

DUYMA & GÖRME

%70

SÖYLEME

%90

YAPMA

Akı ılda Tutma Ak Akılda

21

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com


Yaşantı Konisinin dayandığı bilimsel ilkeler... 1.

Öğrenme işlemine katılan duyu organlarımızın sayısı ne kadar fazla ise o kadar iyi öğrenir ve geç unuturuz.

2.

En iyi öğrendiğimiz şeyler kendi kendimize yaparak öğrendiğimiz şeylerdir.

3.

Öğrendiğimiz şeylerin çoğunu gözlerimizin yardımı ile öğrenebiliriz.

4.

En iyi öğretim, somuttan soyuta ve basitten karmaşığa doğru giden öğretimdir.

R A Z A 22

İletişimde Etkili Faktörler z z

z

z

z

Kanal Açısından Kanal, kaynak ve alıcı arasındaki bilgi paylaşımına aracılık eder, T.V., video, slayt vb. birer iletişim kanalıdır. Bu araçlar öğretim amacıyla kullanıldıklarında, öğretim araçları olarak adlandırılır, Öğretmen ve öğrenci, arasındaki iletişim dolaylı olarak da gerçekleşebilir, Bilgisayar destekli öğretim, öğretmen- öğrenci arasındaki dolaylı iletişime bir örnektir.

Y

23

Öğretmenin İletişim Kurması

Öğretmen-öğrenci iletişiminin temelinde, öğretmenin yaşantıları yolu ile edindiği düşünce, bilgi, tutum, duygu ve becerileri, öğrenci ile paylaşımı vardır. Öğretmenler eğitim-öğretim faaliyetlerinde farklı iletişim yöntemlerinden yaralanmaktadırlar:

24

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com


Sözlü İletişim z

Temel unsur konuşulan dildir. Alıcıya ulaştırılmak istenen bilgi, duygu ve düşünceler için, sözcük ve diğer sözlü semboller kullanılır.

z

Sözlü iletişim, her zaman konuşan ve dinleyen arasında bilgi, beceri, tutum ve davranış açısından etkileşim olmasını gerektirir. Hayır!

Nerede ?

Neyi?

Evet!

R A Z A 25

Gönderilen Mesaj ve Alıcı İlişkisi Dinlemez

Dinler

Yanlış Anlar

Doğru Anlar

Mesaja karşıdır

Y

Mesaja katılır

Dönüt uygun değildir

Dönütü uygundur 26

Sözsüz (Beden Dilinde) İletişim

Bu tür iletişim, jestler, mimikler ya da ses nitelikleri gibi sunumsal kodlar aracılığı ile gerçekleştirilir. İnsan vücudu sunumsal kodların başlıca taşıyıcısıdır. Bunlar; yönelme, yakınlık, bedensel temas, görünüş, baş hareketleri, yüz ifadeleri, göz teması, konuşmanın sözsüz görünümü olabilmektedirler. Sözsüz İletişimin Özellikleri Sözsüz iletişim etkilidir. Sözsüz iletişim duyguları belirtir. Sözsüz iletişim çift anlamlıdır. Sözsüz iletişim belirsizdir. 27

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com


Yazılı İletişim z

Mesajı, katılımcıların anlayabileceği ortak simgeler aracılığı ile (tahta, slayt vb.) iletmemizdir. Burada iletişim aracı yazıdır.

z

İçerik, destek materyaller ve ortamlarla sunulur bu yönüyle de iletişimde teknoloji devreye girer.

R A Z A 28

Teknolojik Araç-Gereçler Yardımıyla Yapılan İletişim

Bu tür iletişimde ileti; alıcının duyu organlarına etki yapan optik, mekanik, termik ya da kimyasal uyarıcılardır. Kanal ise, sembol ya da şifre çeşitlerini alıcıya ileten müzik, fotoğraflar ve resimler iletici araç ve yöntemleridir.

Y

YAZAR ©

29

www.ilyasyazar.com



DERS NOTLARI

R A Z A 1

Ders Planı 1. 2.

Temel Kavramlar Öğretim Teknolojisi ve İletişim

3. Öğretim

Sisteminin Tasarlanması

Öğretim Durumları ve Planlama 5. İki Boyutlu Görsel Öğrenme Araçları 6. Araç Gereçlerin Öğretimdeki Yeri ve Önemi 7. Görsel Materyal Tasarımı 8. Öğretim Araçları ve Etkili Kullanımı 9. Eğitimde Bilgisayar Kullanımı 10. Uzaktan Eğitim 4.

Y

SİSTEM KAVRAMI

2

SİSTEM NEDİR? tartışın… 3

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

1


SİSTEM KAVRAMI Vücudumuzdaki sistemler: solunum, sindirim, boşaltım, kan dolaşımı vs. Arabadaki sistemler: elektrik, direksiyon, yakıt vs. sistemleri. İdare sistemleri: Başkanlık, parlamenter, kırallık, cumhuriyet, demokrasi, federasyon vs.

R A Z A 4

SİSTEM KAVRAMI

Ekonomik sistemler: kapitalizm, liberalizm, komünizm, karma ekonomi vs.. Bilgisayar sistemleri: DOS, WINDOWS, LINUX, MAC Alt sistemler: Adalet sistemi içinde, yasama, polis, cezaevleri, mahkemeler.

Y

Mahkemeler içinde, yargıçlar, savcılar, avukatlar, mübaşirler vs.

SİSTEM KAVRAMI

5

Sistem kavramı ile sosyal hayattaki rol kavramı arasındaki ilişkiler: amca, dayı, büyükbaba vs. Akrabalık ve aile sistemleri Eğitim Sistemi. Örgün, yaygın, uzaktan.. Eğitim sisteminin alt sistemleri: iç yapı, dış yapı, okullar arası geçişler, sınav ve değerlendirme.. 6

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

2


SİSTEM KAVRAMI Sistem ve alt sistemler, bir GİRDİ

İŞLEM

ÇIKTI

formülüdür. Bedenimizde, bilgisayarda, eğitimde, ekonomide vs. değişik alanlarda

R A Z A

girdi - işlem - çıktı

çalışmasına bakılır.

7

SİSTEM Sistem, entegre çalışır.

Alt sistemlerde bir arıza olduğunda ana sistem de doğru işlememeye başlar.

Eğitim sisteminin alt sistemleri (öğretmen yetiştirme, okul sistemi, değerlendirme sistemi, okul-sanayi işbirliği...) bozulunca, ana sistem de bozulur.

Y

8

Öğretim Teknolojisinde Sistem Yaklaşımı z

Öğretim Teknolojisi bir sistemdir.

z

Bu sistem, karşılıklı etkileşim içinde bulunan unsurların tasarlanan amaçları gerçekleştirmek amacıyla bir bütün oluşturacak şekilde organize edilmesidir.

z

Öğrenme sürecini geliştiren her türlü sistem, teknik ve yardımı içerir. 9

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

3


SİSTEM ANALİZİ

• Sistemin uygulandığı problem iyi analiz edilmelidir. • Problemle, onu çözecek sistem unsurları uyumlu olmalıdır.

R A Z A 10

SİSTEM ANALİZİ

Eğitimde bireysel farklılıklar önemlidir ve sistem tasarımında göz önüne alınmalıdır.

İnsan, öğrenmek zorunda olan ve öğrenebilen bir varlıktır. Bir çok şeyi de kendi kendine öğrenir.

Y

Öğrenme bireyseldir. Hiç kimse başkasının yerine öğrenemez.

SİSTEM ANALİZİ

11

Sistemde insan enerjisi ile teknolojik cihazlar birlikte kullanılmalıdır. İş bölümü (görev bölümü) yapılacak işleri kolaylaştırır, kaliteyi arttırır.

12

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

4


SİSTEM ANALİZİ

Sistemde optimum (en elverişli) personel ve araç-gereç dengesine dikkat edilmeli, yapılan işin ekonomik olması sağlanmalıdır.

R A Z A

“Eğitimde tasarruf, israftır.”

13

SİSTEM ANALİZİ

Eğitim sisteminde devamlılık esastır. Eğitim kademeleri birbiri üstüne oturmalıdır. Eğitim, çağdaş bilimsel bilgilere ve toplumun ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarına cevap vermelidir. (eğitim-kalkınma ilişkisi)

Y

14

Öğretimde sistem yaklaşımı = Öğretim tasarımı

Öğretim tasarımının safhaları: 1. Analiz

2. Tasarım ve geliştirme 3. Değerlendirme 15

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

5


Analiz aşamasında yapılması gerekenler: 1. Öğretim amaçlarının belirlenmesi, 2. Öğretim amaçlarının analiz edilerek, bu amaçlara ulaşıldığına kanıt teşkil edecek davranışların (bilgi, beceri, tutum) saptanması, 3. Öğrencilerin analiz edilerek giriş davranışları ve diğer özelliklerinin belirlenmesi.

R A Z A 16

Tasarım ve Geliştirme Aşamasında Yapılması Gerekenler: • önce eğitim-öğretim hedefleri belirlenir,

•sonra bu hedeflere ulaştıracak bir program taslağı hazırlanır.

•Hangi öğrenme etkinlikleri, öğretim materyalleri ve öğretim yöntem ve teknikleri öğrencilerin istenen davranışları kazanmasını sağlar?

Y

•son olarak planlanan hedeflere ulaşılmasında yardımcı olacak öğretim araçları seçilir, gereçler tasarlanır ve geliştirilir.

Değerlendirme

17

Öğretim tasarımı sürecinin son aşaması değerlendirmedir. İki tür değerlendirme vardır: 1. Süreci değerlendirme, 2. Ürünü değerlendirme.

18

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

6



DERS NOTLARI

R A Z A 1

Ders Planı 3.

Temel Kavramlar Öğretim Teknolojisi ve İletişim Öğretim Sisteminin Tasarlanması

4.

Öğretim Durumları ve Planlama

1. 2.

İki Boyutlu Görsel Öğrenme Araçları Araç Gereçlerin Öğretimdeki Yeri ve Önemi 7. Görsel Materyal Tasarımı 8. Öğretim Araçları ve Etkili Kullanımı 9. Eğitimde Bilgisayar Kullanımı 10. Uzaktan Eğitim 5. 6.

Y

2

Öğretim Durumlarını Plânlama

Analiz

Tasarım Tasarımve ve Geliştirme Geliştirme

Değerlendirme

•Giriş Etkinliklerini Planlama •İçerik Sunumunu Planlama •Alıştırmaları Planlama •Geri Bildirimi Planlama •Değerlendirmeyi Planlama •Yöntem Seçimi •Görsel öğretme ve öğrenme araçlarının seçimi 3

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

1


Öğretim Durumlarını Planlama

Amaç Amaçları ların yazı yazılması lmasından sonra sı sıra bu amaç amaçları ların nası nın planlanması nasıl kazandı kazandırılacağı lacağın planlanmasına gelir.

Genelde bu plan 5 kı kısımdan oluş oluşur: ¾Giriş Giriş ¾Sunu ¾Alış Alışttırma ¾Geri Bildirim ¾Değ Değerlendirme

R A Z A 4


1. Giriş Giriş etkinliklerini planlama – – – – –

Öğrencilerin ilgilerini çekme Motivasyonu sağ sağlama Hedeflerden haberdar etme Giriş larıını saptama Giriş davranış davranışlar Yeni ve eski öğrenmeler arası arasında iliş ilişki kurma

Y

5


Cevaplandı Cevaplandırılması lması gereken sorular – Motivasyon: Öğrencilerin dikkatini konuya ve kazandı kazandırılacak davranış lara nası davranışlara nasıl çekecek ve bunu öğretim boyunca nası nasıl koruyacaksı koruyacaksınız?

– Hedefler: Öğrencileri, dersin hedeflerinden nası nasıl haberdar edeceksiniz?

– Önkoş lar: Öğretime baş başlamak iç için gerekli ön nkoşul Davranış Davranışlar

koş larıı nası koşul davranış davranışlar nasıl belirleyecek ve öğrencileriniz bu önkoş nkoşul davranış lara sahip değ davranışlara değillerse bunu nası nasıl çözeceksiniz? çözeceksiniz?

– Ön Bilgiler: Öğrencilerin önceden sahip oldukları oldukları

davranış larla, yeni derste kazanacakları larıı nası davranışlarla, kazanacakları davranış davranışlar nasıl iliş ilişkilendireceksiniz? 6

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

2


Öğretim Durumlarını Planlama 2. İçerik sunusunu planlama – Sık sı sık özet yapı yapılmalı lmalıdır, Her

bilgi grubunun tamamlanması tamamlanmasından sonra önceki bilginin bir özeti verilmelidir.

– Tekrar, Özellikle

önemli ve zor davranış lar sı davranışlar sıkça tekrarlanmalı tekrarlanmalıdır,

R A Z A

– Kolaydan zora sı sıralama, Somuttan

soyuta, bilinenden bilinmeyene, gibi

(Yaş (Yaşantı antı Konisini hatı hatırlayalı rlayalım)

7

Öğretim Durumlarını Planlama 2. İçerik sunusunu planlama – Genelleme yapma, Davranışı n Davranışın

farklı farklı durumlarda nası nasıl kullanı kullanılabileceğ labileceği gösterilmelidir,

– Dikkatleri çekme Özellikle

önemli noktalara beklenmedik uyarı uyarıcılar sunarak öğrencilerin dikkatleri çekilmelidir.

Y

(öğretim materyallerinin önemi ortaya çıkmaktadı kmaktadır)

8


3. Alış Alışttırmaları rmaları Planlama – Öğrencinin öğrenme sü sürecine aktif olarak katı katılması lmasını sağ sağlar, – Öğrencinin öğrenme eksiklik ve yanlış yanlışllıkları klarını görme ve dü düzeltmesine imkan sağ sağlar, – Öğrenilenlerin hatı hatırlanması rlanmasını kolaylaş kolaylaştırır, – Öğrenilenlerin bellekte uzun sü süre tutulması tutulmasını yardı yardım eder, Uygulanmayan bir davranış kolay unutulur ! ! ! 9

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

3



4. Geri bildirimi planlama – Öğrenciler ne zaman doğ doğru ve yanlış yanlış yaptı yaptıkları klarını bilmek isterler. Bu nedenle geri bildirim: Kapsamlı Kapsamlı

olmalı olmalıdır, olmalı olmalıdır, Düzeltici olmalı olmalıdır, Anı Anında verilmelidir, Pekiş Pekiştirici olmalı olmalıdır. Belirgin

R A Z A 10


5. Değ Değerlendirmeyi planlama

Durumlarıını Planlama Öğretim Durumlar

– Öğrencilerin giriş larıı giriş davranış davranışlar ölçülecek çülecek mi? Ne zaman uygulanacak? – Öğrencilere bir ön test uygulanacak mı? Ne zaman uygulanacak? Bu testte hangi davranış lar ölçülecek? davranışlar çülecek? – Öğretim sı larıı sırası rasında öğrenci davranış davranışlar ölçülecek çülecek mi? Ne zaman? Hangi davranış lar? davranışlar? – Öğrencilere bir son test uygulanacak mı? Ne zaman uygulanacak?

Y

11

12

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

4


YÖNTEM SEÇİMİ

Bir çok yö yöntem birlikte kullanı kullanılabilir. Yöntem seç seçiminde – Kazandı lar, Kazandırılacak davranış davranışlar, – Sınıftaki öğrenci sayı sayısı, – Zaman, – Öğretim ortamı ortamı, – Araç Araç-gereç gereç durumu, – Öğretmenin yeterliliğ yeterliliği ve tutumu

R A Z A

gibi hususlar etkili olmaktadı olmaktadır.

13

Öğretim Yöntemleri

Anlatı Anlatım Yö Yöntemi

¾En çok kullanı kullanılan yö yöntem √ Sözel bilgi sunumunda, √ Öğrenci sayı sayısı fazla ise, √ Süre az ise, √ Önceki konu ile iliş ilişkilendirmede, √ Dersi özetleme, - Bireysel farklı farklılıklar, - Öğrenciler aktif değ değil,

Y

14


Anlatı Anlatım Yö Yönteminin Kullanı Kullanım İlkeleri √ √ √ √ √ √

Resim, şekil, grafik gibi gö görsel materyaller Konuş Konuşma hı hızı, cü cümleler aç açık, anlaşı anlaşıllır Ses tonu, jest, mimik, vs. Mantı Mantıksal sı sıra Sorular Örnek verilmeli

15

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

5



SoruSoru-Cevap Yö Yöntemi ¾Öğrenciler aç açısından, 9 Düşünme,

kazandı kazandırır.

konuş kanlııkları konuşma ve yorum yapma alış alışkanl kları

¾Öğretmenler aç açısından, 9 Örgü rgütleme,

öğrencilerin öğrenme dü düzeylerini anlama, 9 Öğrencilerin derse ve konuya karşı karşı dikkat ve ilgilerini artı artırma, 9 Öğrencilerin önceki öğrenmelerini pekiş pekiştirme

R A Z A 16


SoruSoru-Cevap Yö Yönteminin Kullanı Kullanım İlkeleri

√ Tutarlı Tutarlı, kolay, soru hazı hazırlama teknikleri yö yönünden kusursuz √ Hep aynı aynı öğrenci X √ Yetenek dü düzeylerine uygun √ Yanlış Yanlış veya eksik Æ ipucu √ Tesadü Tesadüfi sı sıra √ Zaman tanı tanınmalı nmalı

Y

17


Gösterip Yaptı Yaptırma Yö Yöntemi √ İş ve iş işlem yaprakları yaprakları hazı hazırlanmalı rlanmalı √ Gösteri masası masasını tüm öğrenciler gö görmeli √ Önce öğretmen sonra öğrenci tü tüm aşamaları amaları yapmalı yapmalı √ Aşamalı amalı yapı yapılmalı lmalı, öğrenci birini yapmadan diğ diğerine geç geçilmemeli √ Tam öğrenme iç için: Yeterli zaman ve tekrar √ İş güvenliğ venliği iç için kurallar ve tedbirler 18

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

6



Örnek Olay Yö Yöntemi √ Kavrama ve daha üst dü düzey basamaklar iç için geç geçerli √ Örnek olaydaki temel problem ve ayrı ayrıntı ntılar iyi tespit edilmiş edilmiş olmalı olmalı √ Ön bilgi verilmeli: yazı yazılı rapor, film, dramatizasyon, vs. √ Grup tartış masıı önceden planlanmalı tartışmas planlanmalı √ Tartış maya gö Tartışmaya göre öneriler tahtaya yazı yazılmalı lmalı √ Çıkarı karılan ilke ve sonuç nasıl sonuçlardan benzer olaylarda nası yararlanı yararlanılabilir?

R A Z A 19


Grup Tartış masıı Tartışmas

√ Konu ve amacı amacın saptanması saptanması √ Tartış mayıı yönlendirecek soruları Tartışmay soruların belirlenmesi √ Araç Araç ve tekniklerin belirlenmesi √ Tartış manıın yapı Tartışman yapılacağı lacağı fiziksel ortamı ortamın düzenlenmesi √ Özet ve değ değerlendirme

Y

20


Beyin fı fırtı rtınası nası (öğretim tekniğ tekniği) √ Konu ve amacı amacın saptanması saptanması √ Tartış mayıı yönlendirecek soruları Tartışmay soruların belirlenmesi √ Araç Araç ve tekniklerin belirlenmesi √ Tartış manıın yapı Tartışman yapılacağı lacağı fiziksel ortamı ortamın düzenlenmesi √ Özet ve değ değerlendirme

21

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

7



Rol oynama Yö Yöntemi √ √ √ √

Ortam yaratmak:gü yaratmak:güven Rolleri belirlemek Rolleri oynayacak bireyleri belirlemek Rollerin oynanması oynanması ve değ değerlendirme

R A Z A 22

Y YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

8



DERS NOTLARI

R A Z A 1

Ders Planı

4.

Temel Kavramlar Öğretim Teknolojisi ve İletişim Öğretim Sisteminin Tasarlanması Öğretim Durumları ve Planlama

5.

Araç Gereçlerin Öğretimdeki Yeri ve Önemi

1. 2. 3.

İki Boyutlu Görsel Öğrenme Araçları Görsel Materyal Tasarımı 8. Öğretim Araçları ve Etkili Kullanımı 9. Eğitimde Bilgisayar Kullanımı 10. Uzaktan Eğitim 6. 7.

Y

2

ARA Ç GERE ÇLERİN ARAÇ GEREÇLERİN E ĞİTİMDEKİ EĞİTİMDEKİ

YER İ VE Ö NEMİ YERİ ÖNEMİ

3

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

1


Araç Gereçler Neden gereklidir? • Araç gereçler öğrenme işlemine katılan duyu sayısını artırarak daha fazla ve kalıcı öğrenmenin gerçekleşmesine yardımcı olurlar

R A Z A 4

1. Çoklu öğrenme ortamı sağlarlar. • • • • • •

Okuma İşitme Görme Hem görme hem işitme Söyleme Yapma ve söyleme

Y

5

Etkinliklerin Hafızada Kalma Oranları 6

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

2


2. Öğrencilerin bireysel öğrenme ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı olurlar • Öğretimde kullanılan araç ve gereç sayısı arttıkça, her bir öğrencinin bireysel öğrenme ihtiyaçlarına uygun bir öğretim kanalının bulunması ihtimali de artar.

R A Z A 7

3. Dikkat çekerler.

• Dikkat çekmek için yarışan tüm uyarıcılara karşın, öğrenenlerin amaçlanan mesaja odaklanmasını sağlamak ancak ilgi çekici uyarıcılar sunarak gerçekleştirilebilir. • Öğrenciler, kendilerine sunulan uyarıcılardan kendi dikkatlerini en fazla çekenleri algılayarak belleklerine alırlar. • Bu açıdan seçilen araç gereçler son derece önemlidir.

Y

• İnsanda üç tür bellek bulunmaktadır: 1.Duyusal bellek 2.Kısa süreli bellek 3.Uzun süreli bellek

8

• Görsel, duyusal ve dokunsal olarak Duyusal belleğe alınan uyarıcılar, birkaç saniye içinde kısa süreli belleğe aktarılır. Kısa süreli belleğe aktarılan uyarıcılar ise burada değerlendirilerek bilginin alıcı olduğu uzun süreli belleğe aktarılır.

9

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

3


4. Hatırlamayı kolaylaştırır İkili kodlama kuramına göre bilgi uzun süreli bellekte hem sözel hem de görsel olarak kaydedilir. Bu araçlarla kullanılan bilgilerin hatırlanma oranı daha yüksektir.

R A Z A 10

5. Soyut kavramları somutlaştırır •Görsel araç ve gereçler, sunulan bilgiyi somutlaştırır, özetler ve basite indirger. Bu nedenle görsel bilginin zihni yerleşmesi çok daha kolay olmaktadır.

Y

11

6. Zamandan tasarruf sağlar

• Bir resim bin kelimeye bedeldir. • Özellikle karmaşık olan, anlatılması ve anlaşılması güç olan konuların öğretiminde öğrenmeyi kolaylaştıracak araç-gereçler tercih edilmelidir.

12

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

4


7. Güvenli gözlem yapma imkanı sağlar • Video film, animasyon ve simülasyon gibi materyaller sayesinde, sınıfa getirilmesi imkansız cisim, olgu, olay ve işlemlerin kolayca ve güvenle gözlemlenmesi ve incelenmesi gerçekleştirilebilir.

R A Z A 13

8. Farklı zamanlarda birbirleriyle tutarlı içeriğin sunulmasını sağlar

• Bir öğretmenin aynı konuyu bir sınıfta farklı, diğer bir sınıfta farklı anlatmasını engeller. Hazırlanan materyaller sayesinde farklı zamanlarda dersi alan öğrenciler aynı miktarda bilgi alırlar.

Y

14

9. Tekrar kullanılabilirler

• Farklı derslerde tekrar kullanılan materyaller, öğretmene hem maliyet hem de zaman açısından kazanç sağlar.

15

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

5


10. İçeriği Basitleştirir • Araç gereçler çok karmaşık ve öğrenilmesi zor gibi algılanan birçok bilgi, olay ve olgunun sadeleştirilmesini sağlayarak öğrenilmesine zemin hazırlar.

R A Z A 16

Araç Gereç Kullanmanın Öğretmene sağladıkları:

9 Öğretmenin ders anlatmak için harcadığı zaman önemli ölçüde azalır. 9 Tahta kullanım ihtiyacı azalır. 9 Daha kaliteli çizim, şekil ve grafiklere kolayca ulaşılabilir. 9 Öğrencilerin bireysel niteliklerine uygun çok sayıda örnek sağlanabilir. 9 Deney düzenekleri hazırlamak için zaman harcamaya gerek kalmaz. 9 Deneylerde öğrencinin aktif olmasını sağlar. 9 Öğrencilerin deneysel etkinlikleri istedikleri kadar tekrarlamasını sağlar.

Y

17

Araçlara Dayalı Yapılan Öğretimin Ortaya Çıkarabileceği Sınırlılıklar:

9 Öğrencilerin düşünmelerini azaltabilir. (Öğrenciyi düşünmeye yöneltecek konular materyalde görüldüğü için öğrenci düşünmeye ihtiyaç duymaz.) 9 Aracın temini pahalı olabilir. 9 Aracın sürekli taşınması zahmetli olabilir. 9 Aracı kullanmak için gerekli zaman ve hazırlık yeterli olmayabilir.

Bu sakıncalara rağmen araç gereçlerin öğretim ortamlarındaki olumlu etkileri onların kullanılmalarını zorunlu hale getirmektedir. 18

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

6


Öğretim Araç Gereçlerinin Seçimi • Öğretim araç gereçlerinin seçimini etkileyen faktörler karşılıklı etkileşim içerisinde olup birinin seçim, tasarım, ya da kullanımı; diğerinin seçim, tasarım ya da kullanımını doğrudan etkilemektedir.

R A Z A 19

Y

20

Araç Seçimi Kontrol Listesi

21

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

7


Araç gereçlerin kullanımında ve onlardan etkin biçimde yararlanmada Sınıf Ortamının Düzenlenmesi önemli rol oynamaktadır

R A Z A 22

Sınıf Ortamının Düzenlenmesi • Geleneksel oturma düzeni

Y

23

Sınıf Ortamının Düzenlenmesi

• U şekli oturma düzeni

24

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

8


Sınıf Ortamının Düzenlenmesi • Yuvarlak / dikdörtgen masalar

R A Z A 25

Y YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

9


Ders Planı


5.

Temel Kavramlar Öğretim Teknolojisi ve İletişim Öğretim Sisteminin Tasarlanması Öğretim Durumları ve Planlama Araç Gereçlerin Öğretimdeki Yeri ve Önemi

6.

İki Boyutlu Görsel Öğrenme Araçları

7.

Görsel Materyal Tasarımı Öğretim Araçları ve Etkili Kullanımı Eğitimde Bilgisayar Kullanımı Uzaktan Eğitim

1. 2. 3. 4.

DERS NOTLARI

8.

R A Z A 9.

10.

2

1

İKİ BOYUTLU GÖRSEL ÖĞRENME VE ÖĞRETME ARAÇ ARAÇLARI

z

İki boyutlu görsel araçlar yazılı analize oranla, – durumun nasıl gelişeceğini, – bilinmeyenleri bulmayı, – yeni bilinmeyenleri yaratmayı

•Sözel anlatımın yanı sıra çizimler, şemalar ve grafiklerle bilgilerin aktarılması Rönesans’taki yaratıcılığın patlamasına neden olmuştur. •Galileo’nun çizimleri ve semaları çok ünlüdür.

çok daha açık olarak gösterebilecek bir sistemdir,

•Ayni şekilde Leonardo da bilgileri toplamak ve saklamak, problemleri formüle etmek ve problemleri çözmek amacıyla çizimleri, şemaları, grafikleri ve zihin haritalarını kullanmıştır.

z

– – – –

•Darwin’in çalışma notlarında şemalar ve haritalar çok sık kullanılmıştır.

Y

•Picasso, kendi adı ile anılan zihin haritası tekniğiyle son derece başarılı uygulamalar yapmıştır.

•Bilim adamları ve sanatçıların bilimdeki ve sanattaki başarılarının temel sebeplerinden biri, üzerinde çalıştıkları konuları basarıyla görselleştirme yetenekleridir.

Klâsik bakış açısıyla,

3

grafikler, tablolar, şemalar ve haritalar;

farklı olaylar, durumlar ve kavramlar arasındaki “neden-sonuç” ilişkilerini belirten mantık ağlarıdır.

z Bir

kavram ağı biçiminde uzun süreli bellekte organize edilip depolanan bilgi, birden fazla ifade biçimi kullanılarak ilişkilendirildiğinde daha etkili bir biçimde depolanmaktadır.

¾Neden Önemli?

¾Değişik bağlantıların kurulmasına yardım eder.

z Uzun

süreli bellekte depolanan bilgiler, görsel materyallerin kullanılmasıyla daha çabuk hatırlanmakta ve kısa süreli belleğe geri getirilmektedir. Burada bilgi yeniden organize edilerek yeni formu ile uzun süreli belleğe depolanmaktadır.

¾Daha kalıcı öğrenme sağlar.

5

YAZAR ©

4

6

www.ilyasyazar.com

1


Öğrenme stratejilerinde öğrenci yeni bilgileri kendisi için daha anlamlı olacak şekilde yeniden yapılandırır.

İki boyutlu görsel öğrenme araçları öğrenme stratejilerinin anlamlandırma ve örgütleme aşamalarıyla ilişkili olduğundan, öğrencilere bu araçları kullanmaları öğretilmelidir.

*** Bu stratejiler içerisinde yer alan anlamlandırma ve örgütleme aşamalarında bir metnin ana ve yan fikirlerinin çıkarılması, bilginin sınıflandırılması, grafikle gösterilmesi, grafiksel not alınması gibi değişkenler etkili olmaktadır.

R A Z A 7

8

İKİ BOYUTLU GÖRSEL ARAÇLARDAN HARİTALARIN TANIM VE ÖZELLİKLERİ

İKİ BOYUTLU GÖRSEL ARAÇLARIN SINIFLANDIRILMASI

DİYAGRAMLAR

ŞEMALAR

Araçlar

Y TABLOLAR

Kavramların ve bu kavramlar arasındaki ilişkilerin grafiksel tekniklerle sunulmasıdır.

z • • •

RESİ RESİMLER

Bir metindeki önemli sözel bilgilerin ve bu bilgiler arasındaki ilişkilerin Bilgi Haritası çerçeve –bağ-çerçeve şeklinde şematik gösterme olarak gösterilmesi

GRAFİ GRAFİKLER

• • • •

• • •

z • •

•

Konu ile ilgili neler çağrışıyorsa onları haritanladırır, Konu ile ilgili zihnimizde ne varsa bunu kağıda dökmemizi sağlar, Harita yapılırken tüm yönlere açılım yapılabilir, Sınıflamalardan veya kategorilerden seçim yapılmaz, Bir merkeze ana fikir yazılarak tüm yönlere doğru ağlar kurarak ana fikir geliştirilir, Resim, renk ve şekil kullanılır,

Kavramları ve kavramlar arası ilişkeleri haritalandırır, Konuya göre değişik yapılar gösterebilir, Hiyerarşik bir yapı izler, En genel, birincil ve ikincil ve bağlantılı kavramlar temel özelliğidir, Yatay, dikey ve çapraz oklar kullanılabilir, Okların yönleri mutlaka belirtilir, Renk veya şekil kullanılabilir, Öğrenilecek bilgiyi haritalandırır, Bilgi haritasının görsel yapısı ilk bakışta önemli miktarda bilgi sunar, Kavramlar ve alt kavramların yanı sıra tanım, diğer önemli bilgiler, özellikler ve örnekler bu haritada yer alabilirler, Daha çok şemaya benzerler,

9

10

Zihin Haritalarının Faydaları

Zihin Haritası

•Bir konu üzerinde odaklanmayı sağlar. •Tüm zihni harekete geçirir.

z Zihin

haritası, organize edilmiş bir beyin fırtınası yöntemidir.

•Üzerinde çalışılan konunun ayrıntılı bir organizasyonunu oluşturmayı sağlar. •Hem büyük hem ayrıntılı açık bir resim sunar. •Konu hakkında neler bilindiğinin grafik sunumunu verir ve eksik olan bilgi parçalarının kolaylıkla tanıyabilmeyi sağlar.

z Zihin

haritaları, kavramları gruplandırmayı veya tekrar tekrar gruplamayı ve kavramları karşılaştırmayı sağlar.

•Konu üzerinde odaklanmayı sağladığından bilginin kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe transferine yardımcı olur. •Öğrenme stratejileri içinde yer alan örgütlemede etkili olarak kullanılır. •İlk önce hayal gücüne, sonra hatırlamaya, daha sonra bilgiyi kontrol etmeye yarar. 11

YAZAR ©

Özellikler

z •

Kavram Haritası

HARİ HARİTALAR

Tanım

Düşünerek ve bilinçli çağrışımları ve yaratıcı düşünceleri oluştururken Zihin kullanılan araçlardır. Haritası Düzenli ve kağıda geçirilmiş beyin fırtınası tekniğidir.

•Her fikrin belki de binlerce farklı bağı vardır. Bu bağların bir kısmını görsel olarak görmemize yardım eder.

12

www.ilyasyazar.com

2


Zihin Haritası Oluşturmak Konu, z Anahtar sözcükler, z Akla gelen her şey, z Bağlantılar, z Grafikler, z Ana kümelerin organizasyonu, z Gözden geçirme.

Bilgi Haritası

z

z

Bilgi Haritası, bir metindeki önemli sözel bilgilerin ve bu bilgiler arasındaki ilişkilerin şematik olarak gösterilme biçimidir.

Dünya

Yuvarlak

z

Bilgiyi haritalandırma, metindeki bilgiyi anlamak için metni iki boyutlu olarak yapılandırılmış haritalara dönüştürme tekniklerinden biridir.

Kabuk

z

Yer Kabuğu

Bir ünitenin ana bölümlerini veya bir bütündeki ilişkileri temel düzeyde ortaya koyan yol haritalarıdır.

Büyük

z

Bilgi haritasının tablodan veya not alma matrisinden farkı metindeki

R A Z A bilgilerin çerçeve- bağ- çerçeve kümeleri şeklinde gösterilmesidir

Deprem

z

Ders sonunda kullanılarak da öğrenilenlerin pekiştirilmesi sağlanır.

13

14

T

Bilgi Haritasının Faydaları •Öğrenmeyi sistemli hâle getirir.

B İ L G İ

•Karmaşık bilgileri kavramayı sağlayarak öğrenenin sentez yapmasını sağlar.

H A R İ T A L A R I

•Öğrenen konu hakkında neyi bilip neyi bilmediğini belirler. •Çalışma zevki verir.

•Görsel zekası yüksek olanlar için ilgi çekici ve öğrenmeyi hızlandırıcı olabilir.

•Bilgi haritası kullanma daha sonraki not alma becerilerini de olumlu yönde etkiler.

Y

•Bilgi ile ilgili ana ve yan düşüncelerin birbirinden daha kolay ayırt edilmesini sağlar.

İki boyutlu görsel öğrenme araçlarından haritalar grubuna giren bilgininin belli kurallar doğrultusunda sistemleştirilmesini temel alan bir yapıdır.

T

Y

15

Çerçeve

vardır

Önemli bilginin ve ana kavramın içine yazıldığı değişik biçim ve boyuttaki kutucuklar

K

*Ders çalışırken *Not tutarken *Değerlendirmelerde

Ö

Ö

Bağ

T

Y

•Bilginin bellekte sağlam ve verimli depolanmasını sağlar.

YAZAR ©

Bir metindeki önemli sözel bilgilerin ve bu bilgiler arasındaki ilişkilerin şematik olarak gösterilme biçimi

Çerçeve – bağ-çerçeve kümeleri şeklinde gösterilir. Bilgiyi daha sistemli hale getirir İçinde kavramları da içerir. Bilgi yapısına göre değişik yapılarda hazırlanabilir. Bilgi haritasının yapısı metnin yapısını yansıtmalıdır.

vardır

Çerçeve

T

Metindeki ana bilgi kavram, örnek, ve diğer ayrıntılı bilgiler arasıdaki ilişkiyi gösteren oklardır

işlevi

T

Birinci Kutucukla tanım burada da geçerli

*Bilginin uzun süreli saklanmasına yardım eder *Öğrenmeyi sistemli hale getirir *Öğrenmeyi kolaylaştırır *Bilgi eksikliklerini saptamayı kolaylaştırır

*Metni dikkatli oku. *Metnin ana başlıklarını bul. *Metindeki örnekleri bul. *Kendi örneklerini geliştir. *Ana bilgi,temel kavram, ana noktayı üst tarafa veya yan ortaya yerleştir. *Çerçeve arasındaki bağlar (oklar) ve yönleri çok önem taşır. Okların yönlerini belirt. *Kısaltmalar kullan, ancak bu kısaltmaların açıklamalarını sayfanın bir yerinde göster. *resim veya çizgilerden yararlan.

Anahtar

Tanım Özellik Yapı Kullanım Alanı

Yapılışı

16

Bilgi Haritası Örneği

Bilgi Haritası Örneği

17

18

www.ilyasyazar.com

3


Kavram Haritalarının Yararları

Kavram Haritaları

•Farklı öğrenme şekillerine ve öğrenciler arasındaki bireysel farklılıklara hizmet eder. Örneğin görsel zeka ve matematiksel zeka yönü yüksek öğrencilerin daha hızlı öğrenmesine yardım eder.

•Kavram haritaları, öğrencilerin kavramlar arasındaki ilişkileri görebilmelerini ve bilginin organize edilerek sunulmasını amaçlayan iki boyutlu somut materyallerdir..

•Bilgiyi daha anlamlı hale getirir.

•İnsanların nasıl öğrendikleri ile anlamlı öğrenme konuları arasında köprü kuran bir öğrenme, öğretme stratejisidir.

•Öğrenilmesi, öğretilmesi ve kullanılması kolaydır.

•Kavram haritaları tek bir kavramın aynı kategorideki diğer kavramlarla ilişkisini belirten somut grafiklerdir.

R A Z A

•Kavramların öğrencinin zihnine girmesi için öğrencinin ön bilgisinin yeterli olması ve etkin olarak kavramları ve o kavramlar arasındaki ilişkileri düşünmesi de gereklidir.

•Öğrenmeyi gözle görülür biçimde arttırır.

•Pek çok değişik konu, öğretim aşaması ve not seviyesi için uygundur.

19

Kavram Haritaları Haritaları Nası Nasıl Oluş Oluşturulur? 9

Öğretilecek konunun kavramları listelenir.

9

Kavramlarla ilgili açıklama gerekmez. Eşya ve olayların tekil örnekleri, özel adlar kavram olmadıkları için bu listeye alınmaz.

9

Kavramlar listesinden en genel veya en üst düzeyde olan sözcük ayrı bir sayfanın başına yazılır. Bu bir kavram olabileceği gibi bir tema da olabilir.

9

Bundan sonra öğretilmek istenen ilişkili kavramlar aşamalı bir düzende sayfaya yerleştirilir.

9

Düşey düzenlemede en genel kavram en üstte, eşit genellikteki kavramlar aynı satırda, diğerleri genellik derecelerine göre azalan sırada sayfanın altına doğru sıralanır.

9

Kavramlar haritadaki değer sözcüklerden kolayca ayırt edilebilmelidir. Bunun için kavramlar kutu veya yuvarlak içine alınır.

Y

•Öğretmen tarafından eğitim durumlarında ve değerlendirmelerde kullanılabilir. •Kullanıcılar bir harita oluştururken düşünme, yaratıcılık ve bilgileri sistemleştirme becerilerini geliştirir.

•Hem öğrenen hem öğreten tarafından kullanılan araçlardır.

9

•Bilişsel örgütlemeyi güçlendirir.

•Kullanıcılar haritayı hazırlarken belleğindeki bilişsel bilgiyi hatırlar, hatırladığı bu bilgileri kendine özgü sistemleştirirken düşünmekte ve eski bilgi ile yenisi arasında 20 bağ kurmaktadır. Bu durum ise ezberi önleyip gerç gerçek öğrenmeyi sağ sağlar. lar

9

Öğretilmek istenilen kavramlar arası ilişkiler genelleme ve ilkeler ayrıca listelenir.

9

Kavram haritasında iki kavram arasındaki ilişkiyi göstermek üzere iki kutu bir çizgi ile bağlanır. İlişki bu çizginin üzerine birkaç kelimelik bir ibareyle yazılır. Bu ilişki haritadaki kavramlardan en az birini ilgilendiren bir önermedir. İlişkiler ve ilkeler kutulanmaz. Bazı hallerde ilişkinin yönü önemli olduğu için belirtilecek ilişki yönü ok ile gösterilir. İlişkileri içermeyen bir kavram haritası daha ziyade bir akış diyagramına benzer, öğretimde yeterince etkili olmaz.

9

Kavram haritası gereğinden fazla şişirilmemelidir.

9

Harita başlangıçta basit tutulmalıdır. Harita çok sayıda kavramı ilişkiyi ve ilkeyi içeriyorsa önce en önemli elemanları topluca gösteren bir genel harita, sonra genel haritanın bölümlerini ayrı ayrı gösteren ayrıntılı haritalar yapılmalıdır.

21

Bu aşamalardan sonra kavram haritası tamamlanmış olur. Ancak bu süreç içerisinde dikkat edilmesi gereken bazı konular vardır. Tüm harita genelinde oradan oraya atlanmamalıdır, güçlü temeli olmayan başlıklar seçilmemelidir. Bu başlıklar seçilirken aranacak en güçlü sebep öğrencilerin daha önceden edindiği bilgilerin devamı niteliğinde olmasıdır. Dersin uygun aşamaları süresince önceden öğrenilmiş bilgilerle yeni kavramların ilişkilendirilmesi sağlanmalıdır.

22

ÖZETLE

Kavram haritası tek bir kavramın aynı kategorideki diğer kavramlarla ilişkisini belirten somut grafiklerdir.

23

YAZAR ©

24

www.ilyasyazar.com

4


R A Z A

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi ile İlgili Kavram Haritası Örneği

25

V-DİYAGRAMLARI

Ağaçlar Konusunda Kavram Haritası Örneği

26

GRAFİ GRAFİKLER

•Amaç, öğrencilerin kavramlar ve bu kavramların oluşumunda izlenen yollar arasında ilişki kurmasına yardımcı olmaktır.

•Sayısal verilerin görselleştirilmesinde kullanılan eğitim materyalleridir.

•Sözel verilerden daha anlaşılır ve tablolardan daha çekicidir.

•Daha anlamlı, derin ve kalıcı öğrenmeye yardımcı bir tekniktir.

•Daha anlamlı, derin ve kalıcı öğrenmeye yardımcı bir tekniktir.

•Ana soru (mesaj) planlama ve değerlendirme bölümlerinden oluşur.

•Grafiklerin Pasta Grafiği, Sütün Grafiği, Çizgi Grafiği, Resim Grafiği gibi çeşitleri vardır.

Kullanım Yerleri:

Çubuk grafiğinde ise kategoriler dikey, değerler yatay olarak düzenlenir.

YAZAR ©

24

Mısra

Kıta

Beyit

Gazel

2

Kullanılan Nazım Biçimleri

Gazellerde Vezin Kullanım Sıklığı

V:11

1

V:15

40

V:11

V:7

V:9

2

V:10

42 75

V:5

V:7

15

V:6

20

V:5

1

V:3

24 0

V:9 V:8

2

20

40

60

80

28

Pasta grafikleri de bir ölçekli grafik kategorisine girer.

93

24

8

4

Müstezat

1

Gazeller

Kaside

1

Formunda

25

0

Bend

50

92

Terkib-i

100

221

Tahmis

150

27

Tesdis

Kullanılan Manzume Sayısı

200

•Resimli grafikler ise daha çok somutlaştırmak amacıyla kullanılmaktadır.

V:1

Sütun grafiğinde. kategoriler yatay olarak değerler dikey olarak düzenlenir.

250

•Çizgi grafikler bir süreçteki eğilimi, gidişatı göstermek,

Mesnevi

Y

Sütun ve çubuk grafikleri, en çok kullanılan grafik türleridir. Bu grafikler, tek ölçekli grafikler olarak sınıflandırılır. Sayısal değerler yatay ya da dikey formatta gösterilebilir.

•Sütun ve çubuk grafikleri karşılaştırma yapmak ,

•Pasta grafikler her bir özelliğin bütün içindeki yerini ortaya koymak,

V:1

29

Bu grafikler, bir bütünün değerlerini ya da yüzdelerini göstermek için kullanılır.

Kasidelerde Kullanılan Kafiye Türlerinin Oranları Yarım Kafiye, 3%

Zengin Kafiye, 61%

Tam Kafiye, 36%

Basit dilim grafiklerini hazırlaması ve yorumlaması kolaydır.

30

www.ilyasyazar.com

5


Resimli grafikler, sayısal değerlerin basit çizimlerle temsil edildiği bir tür çubuk grafiğidir. Resimli grafiklerde kullanılan sembol sayısı belirli bir miktarı temsil etmek için kullanıldıklarından, bu miktarlar ilgili sembol satırlarının sonuna yazılmalıdır.

Çizgi grafikleri genelde eğilim ve dalgalanmaları, bir veya daha fazla faktörün zaman içindeki değişimini göstermek için kullanılır.

ŞEMALAR

Sa nd ık lı M YO Su lt a nd ağ ıM YO

YO

YO M ird ağ

Em

Bo lva di n

M

M

YO

YO

Seriler 1

M Af yo n

Her bir nokta yatay ve dikey ölçek üzerinde bir değere sahiptir. Bu noktalar çizgilerle birleştirilir.

450 400 350 300 250 200 150 100 50 0

Ba na z

Çizgi grafikleri, iki ölçekli grafikler kategorisine girer.

R A Z A 31

Bazı şema türleri:

•Şemalar, kronoloji, sayısal veriler ve hiyerarşi gibi soyut bilgileri grafik formunda özetlemek için kullanılır.

Örgüt (teşkilat) şemaları, bir şirket, kuruluş, dernek ya da işletmenin organizasyon yapısını gösterir. Örgüt şemaları genelde personel ya da bölümler arasındaki ilişkileri temsil eder.

•Bir şema tek bir kavram ve anlaşılmasını sağlayacak miktarda görsel ve sözel bilgi içermelidir.

Akış şemaları, bir sürecin akışını ya da işlemlerin yapılış sırasını gösterir. Akış diyagramları genelde yatay olarak çizilir ve farklı işlem ya da öğelerin bir bütün içinde nasıl birleştiğini gösterir.

•Bir şemada görsel öğeler ağırlıkta olmalı, sözel materyaller görseli tamamlamalıdır.

Y

32

•Şemalar bir tür bilgi haritalarıdır.

33

34

Divan Edebiyatı Nazım Şekilleri

Beyitlerden Oluşan Nazım Şekilleri Tek Kafiyeliler Gazel Kaside Müstezat Kıta

Ayrı Kafiyeliler Mesnevi

Bendlerden Oluşan Nazım Şekilleri Çok Bendliler

Tek Bendliler

Dört Mısradan Oluşanlar Murabba, Terbi Beş Mısradan Oluşanlar

Rubâi Tuyug

Muhammes, Tahmis, Tardiyye, Taştir Altı Mısradan Oluşanlar Müseddes, Tesdis Yedi Mısradan Oluşanlar Müsemma, Tesbi’ Sekiz Mısradan Oluşanlar Müsemmen, Tesmin Dokuz Mısradan Oluşanlar Mütessa, Tetsî’ On Mısradan Oluşanlar Mu’aşşer, Ta’şir

35

YAZAR ©

Terkib-i Bend ve Tercî’-i Bend

36

www.ilyasyazar.com

6


ANLAM ÇÖZ ÇÖZÜMLEME TABLOLARI •Varlıkların ya da nesnelerin özelliklerini sınıflandırmak için geliştirilen materyallerdir. •Tablonun bir boyutunda özellikleri çözümlenecek olan varlık veya kavramlar, diğer boyutunda ise özellikler sıralanır. •Dikkat edilmesi gereken en önemli husus, bu araçların öğrencilerle birlikte geliştirilmesine dikkat edilmesidir. •Kavramların tanımlayıcı ve ayırt edici özelliklerinin öğrenilmesinde etkili biçimde kullanılabilir.

R A Z A •Bu sayede öğrenciler ellerindeki bilgileri tablo haline getirme ve tablodan bilgi elde etme becerisi kazanırlar.

Elementler

Katı

Fe Cl Ar Ac Rn Ag Po Hg Na

X

Sıvı

Gaz

İletkenlik

38

39

40

Radyoaktiflik

X

X X X

X

X X

X

X

X

Y X

X

37

X

X

X X

Elementler ve özellikleri arasında çizilen anlam çözümleme tablosu

YAZAR ©

www.ilyasyazar.com

7


Ders Planı

6.

Temel Kavramlar Öğretim Teknolojisi ve İletişim Öğretim Sisteminin Tasarlanması Öğretim Durumları ve Planlama Araç Gereçlerin Öğretimdeki Yeri ve Önemi İki Boyutlu Görsel Öğrenme Araçları

7.

Görsel Materyal Tasarımı

8.

Öğretim Araçları ve Etkili Kullanımı Eğitimde Bilgisayar Kullanımı Uzaktan Eğitim

1. 2. 3. 4. 5.

9. 10.

GÖRSEL MATERYAL TASARIMI

R A Z A 2

GÖRSEL TASARIM

GÖRSEL TASARIM ÖĞELERİ

ÇİZGİ

DOKU

ALAN

Y

Çizgi

RENK

ŞEKİL

BOYUT

4

5

Çizgi

Yatay Çizgiler

Çizgi; gözü, belirli bir alanda ya da bir alan etrafında, hareket ettirerek dikkatleri çeken tek boyutlu bir araçtır.

deniz

ufuk cadde

6

YAZAR ©

7

www.ilyasyazar.com

1


Çizgi

Şekil Şekil; bir yüzey üzerinde oluşturulan iki boyutlu biçimdir.

Ayırma amaçlı Kalın çizgiler daha etkilidir.

az zaman az maliyet hızlı

R A Z A

Hatırlaması kolaydır.

8

Şekil

9

Şekil

Y

Alan

Alan

Açık

Resim, grafik, yazı vb. ile dolu olmayan

10

11

Boyut

Çocuk mu? Yetişkin mi? Kapalı Resim, grafik, yazı vb. ile dolu

Boyut, görecelidir.

12

YAZAR ©

13

www.ilyasyazar.com

2


Boyut

Boyut Dikdörtgen bir dairenin önünde mi yoksa bir yarı dairenin bitişiğinde mi? Renk ve gri derecesi boyut algısını etkiler….

R A Z A 14

Doku

15

Renk

Hangisi, “kutu” olduğu hissini daha çok vermektedir?

Y

Tepegöz projektörü

Metin, çizim, grafik ve resim gibi önceden saydam bir materyal üzerine renkli ya da siyahbeyaz olarak hazırlanmış bilgileri duvara veya perdeye büyüterek yansıtır.

16

17

Tepegöz malzemesi, ders sırasında doğrudan üzerine yazılıp çizilerek ve gerektiğinde silinerek saydam bir yazı tahtası gibi de kullanılabilir. Bunların özel kalemleri ve silgileri, saydamların fotokopiye ve lazer yazıcıya dayanıklı olanları vardır.

18

YAZAR ©

19

www.ilyasyazar.com

3


Tepegöz projektörlerinin temel yapısı

Tepegözler büyük, parlak ve net görüntü sağladıklarından; tepegöz saydamlarını hazırlamak oldukça kolay olduğundan, yaklaşık bütün konularda büyük gruplara kavramların, işlemlerin ve diğer bilgilerin görsel olarak sunulmasını sağlar.

R A Z A 20

21

Tepegöz projektörlerinin temel yapısı

Tepegöz Saydamlarının Hazırlanması

Tepegöz saydamları, fotokopi makinaları, bilgisayar veya doğrudan elle hazırlanırlar.

Y

Elle saydam hazırlama yönteminde çeşitli yazı ve boya kalemleri ile yapışkan renkli saydam materyaller kullanılır. Tepegöz saydamları Saydam kalemleri (keçeli, mumlu, yağlı ve suda çözülmeyen özel renkli kalemler) Özel silgiler

22

23

Tepegöz Saydamlarının Tasarımı

Tepegöz saydamları termal kopya ve fotokopi makineleri ile de üretilebilir. Bu makineler ısıya dayanıklı özel saydamlara kopyalanır.

Günümüzde saydamlar genelde bilgisayarlardan yararlanarak hazırlanmaktadır. Herhangi bir kelime işlemci ya da grafik programı veya bu iş için özel PowerPoint programı ile orijinal hazırlanarak doğrudan yazıcıdan saydam üzerine çıktısı alınır ya da bir kağıda bastırılarak fotokopisi alınır.

Eğer bir kavram ya da fikirle ilgili çok miktarda bilgi vermek gerekiyorsa bu bilgilerin hepsini tek bir saydamda vermek yerine, iki, üç ya da daha fazla saydam kullanılmalıdır.

Karmaşık bir resim, şekil ve grafik türü görsel, bir temel saydam üzerine aşamalı olarak yeni saydamlar ekleyerek sunulmalıdır.

24

YAZAR ©

25

www.ilyasyazar.com

4



Her satırda en fazla 6 sözcük yazılmalı, her saydamda en çok 6-8 satır olmalı

2

Saydamlar çizilen yüzeyin arkasından (tersinden)saydam kalemleriyle boyanır, renkler 3 açılır

R A Z A 26


El ile Hazırlanabilir

Yatay Yazılar Daha Kolay Okunur

Dikey Yazılar Daha Zor Okunur

Saydam bu kâğıdın üzerine konularak saydam kalemiyle üzerinden kopya yapılır

Dikey Yazılar Daha Zor Okunur

Yansıtılacak yazı, grafik, şekil, resim vb. önce A4 boyutunda bir kâğıda taslak olarak çizilir. 1


27

Fazla şey anlatılmak veya gösterilmek isteniyorsa katlama tekniği kullanılabilir. Sabit sıralı katlama tekniğinde çerçeve üzerine sabitleştirilmiş transparanlar üst üste getirilerek kullanılır.

Fotokopi ile Hazırlanabilir

Seçmeli katlama tekniğinde ise, çerçevenin dört kenarına yapıştırılan saydamlar anlatım sırasına göre tek tek ya da üst üste getirilerek kullanılır.

Y

Bilgisayar ile Hazırlanabilir

28

29

Mümkünse sözel ve sayısal bilgiler tablo, grafik, şekil gibi görsel formlara dönüştürülerek basitleştirilmelidir.

30

YAZAR ©

31

www.ilyasyazar.com

5


İzleyenlerin dikkatlerini çekmek açısından renkli görseller kullanılabilir. Ancak görseller dikkatli kullanılmalıdır.

Saydamda süslü kenarlar, gereksiz detaylar ve genel olarak üzerinde durulan kavramın açıklığa kavuşmasına yardımcı olmayan öğeler bulundurulmamalıdır.

Yazılar normal okuma biçimine uygun -soldan sağa- yerleştirilmelidir. Birbiri üstüne yığılmış gibi görünen karmaşık, dikey ve süslü yazıları okuması zordur.

Her bir saydamda tek bir kavram ya da fikir verilmelidir.

R A Z A Yansıtılan bilgiler, okunabilir büyüklükte olmalıdır.

32

Tepegöz projektörü, çok yönlü bir araç olmakla birlikte, öğretmene yardımcı bir araçtır. Aşırı kullanılarak öğretmenin yerini almamalıdır. Bundan dolayı, tepegöz saydamları özellikle, konuşulan kelimeler iletilmek istenen mesajın anlaşılması için yeterli olmadığı zaman kullanılmalıdır.

Y

34

33

Saydamları değiştirirken projektör açık bırakılmamalıdır.

Ekrana yansıyan ışığın parlaklığı, izleyenleri rahatsız ederek sununuzun akışını olumsuz etkileyebilir.

Diğer yandan, görüntüye getirilen saydamlar arasında projektörün kapatılması dikkatlerin tekrar sizin üzerinize çekilmesini sağlar.

Ayrıca, projektörün kapalı olması, saydamı projektör üzerine yerleştirirken bir problemle karşılaşıldığında, bunun ekrana yansıyarak herkes tarafından görülmesini engeller. 35

Tepegöz çalışır durumda iken sarsılmamalı, temizlik yapılmamalı, çok kısa mesafeye de olsa taşınmamalıdır.

Yüzünüzü ekran yerine izleyenlere dönün. Görüntü üzerinde işaret edilmek istenen noktalar perde üzerinde değil, bir kalem ya da işaret çubuğu ile saydam üzerinde gösterilmelidir.

Saydam üzerindeki bilgileri doğrudan okumayın. Mesajı özetleyin ya da farklı cümlelerle açıklayın.

Tepegözden sadece anahtar bilgiler için yararlanın. Bir konu ile ilgili daha fazla bilginin yansıtılması gerekiyorsa seri saydamlar kullanın.

Yansıtılan materyal, izleyenlerin en az iki kere gözden geçirebileceği kadar kalmalıdır. 36

YAZAR ©

37

www.ilyasyazar.com

6


Ders Planı

7.

Temel Kavramlar Öğretim Teknolojisi ve İletişim Öğretim Sisteminin Tasarlanması Öğretim Durumları ve Planlama Araç Gereçlerin Öğretimdeki Yeri ve Önemi İki Boyutlu Görsel Öğrenme Araçları Görsel Materyal Tasarımı

8.

Öğretim Araçları ve Etkili Kullanımı

1. 2. 3. 4. 5. 6.

9. 10.

Eğitimde Bilgisayar Kullanımı Uzaktan Eğitim

ÖĞRETİM ARAÇLARI VE ETKİLİ KULLANIMI

R A Z A 2

Gerçek Eşya ve Modeller

Gerçek Eşya ve Modeller Gerçek eşyalar;

•Somut ve kalıcı öğrenmeler sağlar

•Genellemeyi kolaylaştırır

Y

•Bireysel olarak eğitim sağlar.

4


5


Ne zaman kullanmalı

Modeller; bir gerçek eşyanın üç boyutlu temsillerdir…

9 Üçüncü boyut 9 Şekil 9 İç yapı 9 Renk 9 Uygulama

Model > Eşya Model < Eşya Model = Eşya 6

YAZAR ©

7

www.ilyasyazar.com

1




Öğretmen eşya ve modelleri sınıfa getirmeden önce denemeli….

R A Z A 8

Tepegöz Projektörleri

9

Tepegöz Projektörleri

Avantajları:

9Yüz yüze iletişim

Sınırlılıkları:

9Kullanım kolaylığı

9Programlanamama

9Kullanılabilen materyal çokluğu

9Bireysel çalışmaya uygun değil

9Kullanılan ortam zenginliği

9Üretim süreci gerektirir

Y

9Uyarlanabilirlik

9Tepegöze bağlı

9Aydınlık ortam

9Önceden hazırlama

Slaytlar

10

11

Slaytlar

Kullanımı ve Avantajları: Tanıtım, hatırlatma,gözden geçirme,

Slaytlar (dia); 35 mm’lik fotoğraf makinesiyle çekilmiş pozitif filmin banyo edilerek teker teker yansıtılmak üzere kesilip plastik veya karton çerçevelere yerleştirilmesiyle elde edilen küçük, saydam fotoğraflardır.

ilgi uyandırma, dikkat çekme Aşamalar Küçük-büyük, orijinal Grup eğitimleri Üretimi kolay, maliyeti düşük Kolay taşınır ve saklanır 12

YAZAR ©

13

www.ilyasyazar.com

2


Slaytlar

Slaytlar Dezavantajları:

Kullanımı ve Avantajları: İstenildiğinde çoğaltılır

Fotoğrafçılık becerisi gerektirir

Yeniden düzenlenebilir

Kolayca düzeni bozulabilir

Basit ifadeler

Toz ve el izlerini çeker

R A Z A

Ses bantları ile senkronize hale getirilebilir

Karartmaya ihtiyaç duyulur

Yansıtma zamanı ayarlanabilir

Farklı ders ve öğretim amaçlarına uygundur

14

TV ve Video

15

TV ve Video

Sınırlılıkları:

Avantajları: 9Hareket

9Sabit Adım

9Süreç

9Hareketsizlik

9Güvenli gözlem

Y

TV ve Video

9Beceri öğrenme 9Dramatizasyon

9Duyuşsal Öğrenme 9Problem çözme

16

9Ortak tecrübe oluşturma

17

GÖSTERİ TAHTALARI

Kullanımı

¾ Ön inceleme

1. Zaman not edilebilir, 2. Parçalar ayrı kasetlere kaydedilebilir

3. Sadece gösterilecek kısımlar yeni kasete kaydedilebilir.

¾ Çevre Düzenleme 1. 2. 3. 4.

Ekrana uzaklık en az 2 m. Öğrenci ekran mesafesi = ekran büyüklüğü x 12 Ters V TV, Göz hizasının 30 derece yukarısı

YAZAR ©

18

19

www.ilyasyazar.com

3


GÖSTERİ TAHTALARI

GÖSTERİ TAHTALARI Kullanımına Yönelik Öneriler: Kapsamlı içerik dersten önce hazırlanmalı Yazı ve yerleşim önceden düzenlenmeli Önceden yazılanlar kapatılmalı

R A Z A Konuşurken sınıfa dönülmeli

Değişik sunu teknikleri kullanılmalı Yazılar temiz ve anlaşılır

20

GÖSTERİ TAHTALARI

21

Döner Levhalar

Kullanımı:

Öğretmenin göreceği çizgiler kullanılmalı Renkli tebeşir/kalem

Kolay ve çok amaçlıdır Yazı tahtaları gibidir

Yazıların önü kapanmamalı

Kağıtlar önceden

Işık için gerekli tedbirler alınmalı

Y

hazırlanabilir

Pergel, cetvel vb. kullanılmalı

İlerisi için saklanabilir

Karton ya da tahtalardan yararlanılmalı

Döner Levhalar

22

23

Film Şeritleri

İpuçları ve Teknikler:

• • • • • • • • • •

Yerleşimi Görseller önceden hazırlanmalı Yazı satırları Basit yazı, çizim ve sembol Harfler >= 4 cm Kalem seçimi İzleyiciye dönük Materyal sırası Sayfaların sunumu Son sayfada Özet

YAZAR ©

24

25

www.ilyasyazar.com

4


Yazılı Materyaller

Yazılı Materyaller Hizalama Sayfa Uzunluğu: Kullanıcılar ekranda kaydırma çubuklarını kullanmak istemezler. Bu nedenle: ¾ ¾

Bilgi alt başlıklar kullanılarak düzenlenir. Site içi bağlantılar kullanılabilir.

R A Z A Sayfa Uzunluğu: Kullanıcılar ekranda kaydırma çubuklarını kullanmak istemezler. Bu nedenle:

¾ Bilgi alt başlıklar kullanılarak düzenlenir. ¾ Site içi bağlantılar kullanılabilir.

26

Yazılı Materyaller

27

Yazılı Materyaller -Sayfa Düzeni ¾

Tutarlılık

Paragraf yerleşimi

Yazılı materyaller, görünüm tasarımı açısından ele alındığında herhangi bir mesajın tasarımı ile ilgili bütün ilkeler yazılı materyallerin tasarımı için de geçerlidir. Yazılı materyallerin tasarımında dikkate alınması gereken birtakım faktörler vardır. Bunlar: Tutarlılık, sayfa düzeni, görsel materyaller, yazı türü, yazı boyutu,yazı stili ve vurgulama araçlarının kullanımı.

Y

Yazılı materyaller, görünüm tasarımı açısından ele alındığında herhangi bir mesajın tasarımı ile ilgili bütün ilkeler yazılı materyallerin tasarımı için de geçerlidir.

Yazılı materyallerin tasarımında dikkate alınması gereken birtakım faktörler vardır. Bunlar: Tutarlılık, sayfa düzeni, görsel materyaller, yazı türü, yazı boyutu,yazı stili ve vurgulama araçlarının kullanımı.

28

Yazılı Materyaller -Sayfa Düzeni

29

Yazılı Materyaller -Sayfa Düzeni Üstbilgi

Başlıklar, ana noktalar ve simgeler

Ana metin, grafik ve tablolar için Altbilgi

30

YAZAR ©

31

www.ilyasyazar.com

5


Yazılı Materyaller –

Yazılı Materyaller –Görsel Materyaller

Yazı Stili, Türü ve Boyutu ¾

Basitlik

¾

Soru türü etkinlikler

¾

İlgili metne yakın

¾

Detay için büyütülmüş görseller

¾

Farklı bölüm, farklı kısım Æ ayrı stil Ana fikir – metnin ve paragrafın başında Basit cümleler, yazı stili Teknik kelimeler ~ tanımlamalar Basit tasarımlı yazı tipi Yazı boyu ~ 10-12 punto Satır arası boşluklar Satır sonu heceleme

R A Z A ¾ ¾ ¾

32

¾

Satır arası boşluklar

Yazılı Materyaller –Vurgulama



Y

33

¾

Yazı boyutu

¾

Renklendirme

¾

Kalın yazma

¾

İtalik yazma

¾

Kutu içine alma


34

Yazılı Materyaller –Vurgulama ¾

¾

¾

TÜMÜYLE BÜYÜK HARFLERLE YAZILMIŞ UZUN CÜMLE YA DA PARAGRAFLARI OKUMASI ZORDUR. BAŞLIKLAR BÜYÜK HARFLERLE YAZILIR ÇÜNKÜ BAŞLIKLAR OKUYUMAYI YAVAŞLATARAK BİRKAÇ KELİMEYLE İÇERİĞİ ÖZETLEMEK İÇİN KULLANILIR.

Yan başlıklar

Açıklayıcı notlar

Başlıklar için farklı yazı tipi ¾

Altını çizme x ¾

Tutarlılık √ ¾

35

Yazılı Materyaller –Vurgulama

Tümü büyük harf x ¾

yazıda vurgu

OKUNMASI ZOR

Tümüyle büyük harflerle yazılmış uzun cümle ya da paragrafları okuması zordur. Başlıklar büyük harflerle yazılır çünkü başlıklar okumayı yavaşlatarak birkaç kelimeyle içeriği özetlemek için kullanılır.

Okunması Daha Kolay

Aşırılık x 36

YAZAR ©

37

www.ilyasyazar.com

6



Ders Planı

8.

Temel Kavramlar Öğretim Teknolojisi ve İletişim Öğretim Sisteminin Tasarlanması Öğretim Durumları ve Planlama Araç Gereçlerin Öğretimdeki Yeri ve Önemi İki Boyutlu Görsel Öğrenme Araçları Görsel Materyal Tasarımı Öğretim Araçları ve Etkili Kullanımı

9.

Eğitimde Bilgisayar Kullanımı

10.

Uzaktan Eğitim

1. 2. 3. 4. 5. 6.

DERS NOTLARI

7.

R A Z A

Bilgisayar Destekli Eğitim

1


2

BİLGİSAYAR SİSTEMİ

EĞİTİMDE

BİLGİSAYAR KULLANIMI

Y


3

• Girdi Araçları • Merkezi işlem birimi • Ana bellek – ROM – RAM

• İkincil bellek(floppy, harddisk, optik disk …) • Çıktı Araçları


4

Bilgisayar Destekli Öğretim

ÖĞRETİM ARACI OLARAK BİLGİSAYARLAR

• Bilgisayar Destekli Öğretim (BDÖ), bilgisayarın

• Bilgisayar yönetimli öğretim

sistem içinde programlanan dersler yoluyla öğrencilere bir konu ya da kavramı öğretmek ya da

• Bilgisayar destekli öğretim

önceden kazandırılan davranışları pekiştirmek amacıyla kullanılmasıdır.


YAZAR ©

5


6

www.ilyasyazar.com

1


Özel Ders Yazılımları

BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖĞRETİM

• Bilgisayar destekli öğretimde kullanılan ders yazılım türleri – Özel ders – Alıştırma

en

• Özel ders, belli bir konu ya da kavramı

çok

öğretmeye yönelik programlardır. • Bilgisayar destekli öğretimde en çok kullanılan yazılım türüdür.

– Benzetişim (simulation).

R A Z A


7

Özel Ders Yazılımları

1.Giriş Bölümü

2.Bilginin Sunulması

3.Soru ve cevap

6.Kapanış

5.Geri Bildirim

4. Cevabı Değerlendirme

Y


• • • • • •

9

İlgi Çekme Hedefler Yönergeler Önceki Bilginin Hatırlatılması Program Kontrolü Öntest


10

Yönergeler

• İlgi çekici grafik ve animasyon kullanımı • Müzik • Sözlü ve yazılı mesajlar kullanımı

Hedefler

• Genelde ilk ekranı ders sonunda öğrencilerin kazanacağı davranışları belirten hedefler takip eder. • Amaç, öğrencilerin öğretim sonunda kendilerinden ne beklendiği konusunda bilgilendirilmesidir. • Hedeflerin etkililiği öğrenme türü ve öğrenci özelliklerine göre değişir. • Hedefler ~ öğrenci yaşantıları

YAZAR ©

8

1. Giriş Bölümü

İlgi Çekme



11

• Program içerisinde ileriye nasıl gidileceği, geriye nasıl dönülebileceği, programın nasıl sonlandırılacağı, soruların nasıl cevaplandırılacağı, nasıl yardım alınacağı hakkındaki bilgileri içermeli, • Kullanılacak özel tuşlar açıklanmalı, • Kısa cümleler kullanılmalı, • Olumsuz ifadelerden kaçınılmalı, • Teknik kelime ve kısaltma kullanmaktan kaçınılmalı, • Ekranlar arasında ilerlemek ve yardım için kullanılan simgeler (ikonlar) ekranın altında yer almalı, • İkonların yerleşimi her ekranda aynı olmalıdır. Bilgisayar Destekli Eğitim

12

www.ilyasyazar.com

2


Önceki Bilginin Hatırlatılması

Program Kontrolü Kontrol

• Yeni bilgiler önceki bilgilerle ilişkilendirildiğinde daha fazla öğrenim ve kalıcılık

•Tamamen Bilgisayar

•Öğrencinin her bir ekrandaki

• Detaylı açıklama yerine kısa bir yazı veya grafik

•Tamamen Öğrenci

•Alıştırmaların sayısı

• Ders başında konunun ana noktalarını gösteren grafiksel bir özet bir hatırlatma imgesi vazifesi görebilir.

•Kısmen Öğrenci


13

• Öğrencinin derse hazır olup olmadığı

• Derste kazandırılacak davranışlara önceden sahip olup olmadığı öğrenilebilir. • Öğrenci, düzeyine en uygun program kısmına gönderilebilir.


15

Bilgi (Metin) Yerleşimi

YAZAR ©

modüllerin seçimi

14

Sunulan bilgiler yeterince kısa olmalı

Karmaşık bilgiler küçük adımlara parçalanmalı

Öğrenci her bir adımla ilgili etkinlikte bulunmalıdır.

Sunulan bilgi öğrencinin anlamasını kolaylaştıracak ve ilginin dağılmasına neden olmayacak genişlikte olmalıdır.

Bilgi (Metin) Yerleşimi

Grafikler ve Canlandırma


16


Metin Paragraf Cümle Kelime Satır Yazı tipi Yeni Konu Yeni Ekran


•Farklı düzeylerde hazırlanmış

2. Bilginin Sunulması

• Dersin öğrenci düzeyine uygun olup olmadığını belirlemeye yönelik tasarlanmış kısa bir testtir.

•Konuların sunuluş sırası


Öntest

ve zorluk dereceleri

R A Z A •Kısmen Bilgisayar

Y

bilgiyi izleme zamanı

17

Görsel materyaller, sözel bilgileri tanımlamak, açıklığa kavuşturmak veya desteklemek amacıyla kullanılır.

Görsel materyaller, karmaşık bilgileri basitleştirerek bilgilerin daha kolay öğrenilmesini ve hatırlanmasını sağlar.

Etkiliği bilginin özünü sunmalarına, önemli noktaları ortaya koymalarına, yazılı materyalde verilen yapısal ilişkileri açıklamalarına ve özellikle BDÖ’de ilgili yazılı materyalle yan yana verilmelerine bağlıdır. Bilgisayar Destekli Eğitim

18

www.ilyasyazar.com

3



Aşırı ayrıntı ve gerçek resimlerden kaçınılmalıdır.

Karmaşık grafikler mümkünse basit parçalara bölünmelidir.

Öğrenci, sunulan grafiğin izleme süresini kontrol edebilmelidir.

Canlandırmalar gerektiğinde tekrar edilebilmelidir.

Dikkat çekmek ve ayırt etmek için renk (en fazla 4) kullanılmalıdır.

3. Soru-Cevap-Geri Bildirim ETKİLEŞİM BDÖ’in ve etkili bir öğretme – öğrenme sürecinin en önemli özelliğidir. Soru Cevap Sorular; Sorular Geri bildirim Ders başlamadan Soruların İşlevleri: Ders sırasında Motivasyonu artırmak Ders sonunda Öğrenciye pratik yaptırmak Verilen bilginin ne düzeyde anlaşıldığını öğrenmek Öğrencinin dikkatini dersin önemli noktalarına çekmek Dersin akış sırası için karar vermek

R A Z A


19

Geri bildirim sağlamak Dersin akışını belirlemek Başarıya yönelik verileri kaydetmek

5. Geri Bildirim

20

6. Kapanış

4. Cevabı Değerlendirme Cevaplar;


Bir özel ders sonunda ders özetlenmelidir.

Özet, temel kavramların listesi ya da sunulan bilgileri özetleyen bir paragraf olabilir.

Geri bildirim, bir soruya cevap verildikten sonra öğrenciye sunulan mesajdır. Geri bildirimin etkililiği, öğrenciler tarafından anlaşılmasına ve cevapla ilgisine bağlıdır.

Y


21


22

Bilgisayar Destekli Öğretim Programlama Araçları:

Alıştırma Yazılımları

Alıştırmalar, özel dersten farklı olarak belirli bir konu

ya da kavramı öğretmek yerine önceden sınıf veya başka bir öğretim ortamında öğretilen konu ya da kavramı

aşama, hazırlanan dokümanların bilgisayar koduna

pekiştirmek amacıyla geliştirilen programlardır.

çevrilmesi “programlama” aşamalarıdır. Çünkü, bir BDÖ yazılımın etkililiği, yazılımın tasarımına bağlıdır.

Benzetişim Yazılımları

Yazılım tasarımı için kullanılabilecek, farklı yeterlilik ve

Benzetişimler, bir takım olay ve durumları

özelliklere sahip değişik programlama araçları

modelleyerek, öğrenciye bu modeller hakkında bilgi ve

bulunmaktadır.

beceri kazandırmayı amaçlayan ders yazılımlarıdır. Bilgisayar Destekli Eğitim

YAZAR ©

BDÖ derslerinin geliştirilmesi sürecinde en kritik

23


24

www.ilyasyazar.com

4


Bilgisayar Destekli Öğretim Programlama Araçları:

BDE & Avantajlar ve Dezavantajlar

Programlama araçları, özellikleri nedeniyle, üç gruba ayrılmaktadır: 1.Programlama dili (ör: Basic, Pascal, C). 2.Yazarlık Dili (ör: Coursewrite, Pilot)

R A Z A

3.Yazarlık Sistemi (ör: Hypercard,Toolbook, Authorware)


BDE’in Avantajları z

Geleneksel öğretim yöntemleriyle karşılaştırıldığında, bilgisayar


25

BDE’nin Avantajları Öğrenme Hızı

Y

avantajlardan bazıları şöyle sıralanabilir.


BDE’nin Avantajları

öğrenme hızlarına göre, hızlı veya yavaş

çalışırlar. Bu da her kullanıcının rahat

etmesine ve daha iyi öğrenmesine yardımcı olur.

27


28


Bu öğrenme yöntemi, öğrenenin öğrenme

z

Çeşitlilik

Bilgisayarın yardımıyla öğrencilerin ilgisini çekebilecek yazılar, grafikler ve sesler eklenebilir.

çıkarma yapabilir ve öğrenme sürecini hızlandırıp

Aynı zamanda uygulamalara çeşitli uyarı mesajları

yavaşlatabilir. Bilgisayar destekli eğitimde bu

ve geri bildirimde kullanılabilecek çok çeşitli

yöntem kullanılır ve öğreneninin katılımını

araçlarda eklenebilir. Öğrenmede zorluk çeken

sağlamak için sık sık girdi isteminde bulunur.

öğrenciler için, yazılardan veya resimlerden

Öğrenci girdiyi sağladığında bilgisayar anında değerlendirmeleri yaparak cevabın doğru ya da yanlış olduğuna bakar ve gerekli değişikliği yapar. Bilgisayar Destekli Eğitim

YAZAR ©

Bilgisayarlar, öğrenciden bir girdi alana

yapar. Bu yüzden bilgisayarlar öğrencilerin

sürecine ihtiyaçları doğrultusunda ekleme ve

Katılımcı Öğrenme

z

kadar bekler. Bu da onları sonsuz sabırlı

destekli eğitimin birçok avantajı olduğu görülmektedir. Bu

26

29

alternatif yöntemler sağlayabilir. Ayrıca öğrenme ortamı Internet ve çoklu algı sunuları kullanılarak geliştirilebilir. Bilgisayar Destekli Eğitim

30

www.ilyasyazar.com

5


BDE’nin Avantajları z

Kayıt Tutma


Bir öğrencinin nerede kaldığı ve/veya öğrenme sürecinin neresinde olduğu, bilgisayarın kayıt tutma yeteneğinden faydalanarak öğrenilebilir. Bu öğrenci için geri bildirim

z

Uygunluk

faydalanarak öğrencinin daha önceden gördüğü ve yeterince hakim olmadığı konuları

(dönüt) olarak ya da öğretmen için değerlendirme aracı

tekrar gözden geçirmesini ve tamamen bildiği

olarak veya bahsedilen her iki amaç için de kullanılabilir. İlave olarak, hem öğrencinin kaldığı yerden devam

konuları atlamasına olanak sağlar. Bu sayede

etmesini hem de öğretmenin tam olarak öğrencilerinin

öğrenci konuları öğrenme sırasını kendi istediği

R A Z A

genelinin zorluğa düştüğü konuları tekrar gözden geçirmesini sağlar.


BDE’nin Avantajları Zamandan Bağımsızlık

Bilgisayarlar belli aralıklarla yaptıkları testlerden

şekilde değiştirmiş ve daha başarılı olabileceği

bir yöntemi seçmiş olur.

31



Bilgisayarlar, öğrencilerin çalışmak istedikleri anda

çalışmaya hazır ve ara vermek istedikleri anda da ara

Görsel Çekicilik

z

Görüntüler, grafikler, animasyonlar, ses efektleri yani multimedya

vermeye hazırdırlar. Ayrıca yemek, uyku ve kahve

ortamı öğretsel içeriğe gerçeklik

içmek gibi fiziksel ihtiyaçları ve sinirlenme, moral

bozukluğu ve sıkılma gibi psikolojik durumları olmadığı

katarak, bilgisayarı öğrenci için

için her an çalışmaya hazırdırlar. Dolayısıyla öğrenci

görsel olarak çekici hale

öğrenmeyi sağlamak için öğreticinin öğretmeye hazır

getirmektedir.

Y

32

olduğu zamanı yakalaması ve de o esnada kendi

öğrenme isteğini koruması gerekmez ve istediği anda

çalışabilir.


BDE’nin Avantajları Güdüleme

z

33


34


İnteraktif yazılımların kullanımı,

Özel Durumlar

z

Özel durumu olan öğrenciler için

öğrenciye özel kişiselleştirilmiş

BDE önemli bir kaynaktır. Belli

mesajların iletilmesi öğrencinin

nedenlerle okula gelemeyen ve farklı

motivasyonunu arttırmaktadır.

geçmiş yaşantılar geçirmiş öğrenciler BDE ile öğrenimlerini sürdürebilir ve kaynak olarak kullanıp eksiklerini tamamlayabilirler.


YAZAR ©

35


36

www.ilyasyazar.com

6


BDE’nin Avantajları Tutarlılık

•


Bilgisayar tüm öğrencilere güvenilir ve tutarlı bir şekilde aynı öğretimsel içeriği sunar. Öğretmene, günün saatine ve öğrenciden öğrenciye göre farklılık göstermez.

•

Bilgi Yönetimi

37


z

Geliş Gelişimde Sı Sınırlama

YAZAR ©


40

BDE’nin Dezavantajları

Bazı uzmanlar bilgisayar başında uzun süre kalmanın çocukların gelişimine zarar verebileceğinden bahsetmişlerdir. Bunun nedeni olarak da çocukların gelişmelerini tamamlayabilmeleri için gerekli olan diğer çocuklarla ve yetişkinlerle olan ilişkilerdeki azalma gösterilmektedir.


38

Bilgisayar destekli eğitimin amacı belirli bir konuda insanları eğitmek ve o konuda yeterli donanıma sahip hale getirmektir. Bir BDE yazılımının yeterliliği o yazılımın belirli şartlara uyması ile anlaşılır. En iyi yazılım bahsedilen dezavantajları en az düzeyde içeren yazılımdır.

39

BDE’nin Dezavantajları •


BDE’in Dezavantajları

Bilgisayar, inanılmaz boyutlarda bir bilgi bankası haline dönüşebilir. Her türlü bilgiye ulaşmamızı, istediğimiz formatta grafik, metin, ses ve görüntü dosyalarını bir arada kullanmamıza olanak tanır.

Y

Bilgisayar, hem birden fazla duyu organına hitap ederek, hem de daha az zamanda daha fazla öğrenmesini sağlayarak öğrencinin öğrenme başarısını artırabilir.

R A Z A



•

Etkinlik ve Etkililik

•

Kısıtlı tlı Ekran Görüntü ntüsü

41

Bilgisayarlar yazı, grafik, ve ses gibi yeteneklere sahiptirler. Fakat görüntü için sınırlı bir ekrana sahiptirler. Bu yüzden görmek istediğiniz bilgilerin büyüklüklerine göre ekrandaki görüntüyü sağasola veya yukarı-aşağı kaydırmak zorundasınız. Bu, bazen oldukça zor olabileceği gibi, çoğu zaman rahatsız edici ve dikkat dağıtıcıdır.


42

www.ilyasyazar.com

7


BDE’nin Dezavantajları •

Fiyat


Fiyat bu tip uygulamalarda oldukça önemlidir. Çünkü ilk ihtiyacınız olan bilgisayardan gerekli yazılıma kadar her şeye para ödemeniz gerekir. Bu yüzden okullarda her öğrenci için bir bilgisayar tahsis edileceği yerde bir bilgisayar birden fazla öğrencini kullanımına açılır.

Müfredatla İlgisi

R A Z A


43

BDE’nin Dezavantajları Yazı Yazılım Azlığı Azlığı

BDE’nin Dezavantajları Kullanı Kullanım Hakları Hakları

•


•

Uyumluluk


•

Sınırlı rlı Hedefler

kopyalanarak izinsiz çoğaltılmakta ve değerinden düşük fiyata satılmaktadır. Bu kullanım haklarının ihlali üreticilerin piyasaya kaliteli ürün sürmesi girişimlerini engellemektedir.

YAZAR ©

Bir işletim sistemi için için geliştirilmiş bir yazılım farklı işletim sistemlerinde veya aynı işletim sisteminin ileri versiyonlarında çalışmayabilir.

46


Piyasaya sürülen yazılımlarım çoğu


44


Eğitim yazılımı satan, herhangi bir firmaya gittiğinizde size bol miktarda yazılım gösterebilirler. Bu yazılımların büyük bir çoğunluğu ise büyük eleştiriler almış olan yazılımlardır. Bu yüzden işinize yarayacak bir yazılım satın almadan önce yazılımın özelliklerini, müfredatınızla uyumlu olup olmaması, hedef kitlesinin sizin öğretim yaptığınız kitleye uyup uymadığı gibi soruları cevapladıktan sonra elinizde az sayıda kaliteli ama pahalı yazılım kalacaktır. Bazen de istediğiniz yazılımı bulamayabilirsiniz. Bilgisayar Destekli Eğitim 45

Y

BDE için yazılmış programlarınızın müfredatla ve belirlenen hedeflere uyması zorunludur, aksi halde elinizdeki program ne kadar yüksek kalitede olursa olsun kullanamazsınız.

•

47

•

Yazılımların çoğu yalnızca bilişsel alana hitap etmekte duyuşsal ve devinsel alana yönelik uygulamalara yer verilmemektedir. Ayrıca sınırlı dönütler öğrencinin yaratıcılığını sınırlayabilmektedir.


48

www.ilyasyazar.com

8



Ders Planı 1. 2. 3. 4. 5. 6.

DERS NOTLARI

7.

Temel Kavramlar Öğretim Teknolojisi ve İletişim Öğretim Sisteminin Tasarlanması Öğretim Durumları ve Planlama Araç Gereçlerin Öğretimdeki Yeri ve Önemi İki Boyutlu Görsel Öğrenme Araçları Görsel Materyal Tasarımı Öğretim Araçları ve Etkili Kullanımı Eğitimde Bilgisayar Kullanımı

R A Z A 8. 9.

10. Uzaktan

Eğitim

1

2

UZAKTAN EĞİTİM

UZAKTAN EĞİTİM

Uzaktan

TASARIM VE GELİŞTİRME

ANALİZ

DEĞERLENDİRME

9Uzaktan Eğitim Nedir? 9Uzaktan Eğitim Etkili mi? 9Uzaktan Eğitim Teknolojileri Nelerdir? 9En iyi Uzaktan Eğitim Teknolojisi hangisidir? 9Uzaktan Eğitimin Etkililiği Nasıl Sağlanır? 9Uzaktan Eğitimin Geleceği Nedir? 9Öğretimsel Televizyon

Y Zamanı Zamanında

4

DAĞITIM YOLLARI

Uygun yöntem /teknoloji

Öğrencirenci-öğrenci

– birbirinden zaman ve mekan aç açısından ayrı ayrı, – öğretmen ve öğrenciler arası arasında gerç gerçekleş ekleşen, – öğrenci etkinliğ etkinliği ve kendi kendine öğrenme prensibine dayalı dayalı bir eğ eğitim uygulaması uygulamasıdır

3

UZAKTAN EĞİTİMİN ETKİLİLİĞİ

eğ eğitim; itim;

etkileş etkileşimi

geri bildirim

9

Ses

9

Görüntü

9

Veri

9

Basılı Materyal

5

YAZAR ©

6

www.ilyasyazar.com

1


BİLGİSAYAR /GÜÇLÜ YÖNLER

• Pekiştirme • Geribildirim • Çoklu ortam • Etkileşim • Fiyat ↓ • Bilgiye erişim ↑ • Öğrenciye uyum

BİLGİSAYAR /SINIRLILIKLAR

• Ağ kurmanın maliyeti • Buluşlara güvenmek • Bilgisayar cahilliği

R A Z A • Bilgisayar işletmenliği

7

VİDEO KONFERANS /SEÇENEKLER zKüçük grup, zSınıf konferansı, zMasaüstü konferansı

VİDEO KONFERANS /AVANTAJLAR

zNoktadan noktaya,

Y

8

zBir noktadan-çok noktaya, zÇevrim dışı

• “Gerçek zamanlı” görsel iletişim • Çoklu ortam • Diğer coğrafik bölgelerdeki uzmanlar • Özel ihtiyaçları olan öğrenciler • Uzak yerlerdeki öğrenciler

9

10

INTERNET /SEÇENEKLER

VİDEO KONFERANS /SINIRLILIKLAR • Maliyet

•Internet’e Dayalı Öğretim

• Farklı sıkıştırma yöntemleri

(Internet-based instruction – IBI)

• Internet Destekli Öğretim

• Öğrenci katılımı

• Görsellerin hazırlanması

(Internet-assisted instruction IAI)

• “Hayalet görüntüler” • Ses paraziti

• • • • • • •

web, mesaj panosu, haber grupları, Chat /konferans forum, e-posta FAQ

11

YAZAR ©

12

www.ilyasyazar.com

2


INTERNET /AVANTAJLAR

INTERNET /SINIRLILIKLAR

•Öğrenci-öğretim elemanı etkileşimi •Zaman ve mekandan bağımsızlık •Öğrenci-öğrenci etkileşimi •Hızlı geribildirim •Tekrar tekrar erişim •Kaynak zenginliği •Utangaç öğrenciler •Maliyet ↓

R A Z A

•Farklı düşünme becerisi gelişimi •Lokal sınırlılıkları aşma •Hızlı bilgi güncellemesi

13

ASPİRİN HANGİSİ?

14

ÖĞRENCİ ÖZELLİKLERİ

¾İçerik sağlama ¾Etkileşim ¾İşbirlikli öğrenme ¾Görsellik ¾Veri iletimi

Y

• Kontrol edilemeyen öğrenme ürünleri • Kullanımda acemilik • Öğretim engelleri • Altyapıya bağımlılık • Aradığını bulamama • Yüzeysel /sınırlı öğrenme • Bilgi havuzunda kaybolma • Odaklanma eksikliği • Beklenmedik teknik sorunlar

¾Yetişkin ¾İş ve aile sahibi ¾Koordinasyon gereksinimi ¾Heterojen ihtiyaçlar ve hedefler ¾Soyutlanmış

15

UZAKTAN EĞİTİMİN AKTÖRLERİ

16

UZAKTAN EĞİTİM PLANLAMASI 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Î Öğrenci

Î Öğretmen

Î Yardımcılar Î Destek Personel Î Teknik Personel Î Yöneticiler

Titiz planlama- etkili vizyon Programın teknik gereklerini sağlama Öğrenci ihtiyaçlarına duyarlılık Uygun teknoloji Yavaş gelişim karşısında sabır Sürekli AR-GE Güçlü eşgüdüm Personel seçimi ve eğitimi

17

YAZAR ©

18

www.ilyasyazar.com

3