(HAD)-1994

HTIKUKARA$TIR'MI

Dizgi:

Coqkun YILDIRIMTUnK

Baskr: MARMARA FAr(Ulrnsi

TBKNiK tirvivpRsirBsi pONER spRlrrarp igtetuBsi

niniut

isrenBuL t9e5

Bcirinn IITATBAA

HtrITK[TK

ffi$TrR

r

I\TARII{ARA. tirviWnsirnsi TARAFINDAI\I

HUKUK FAKUlrBsi

YAYIMLAI\IIR

Cilt: 8 Sayr: 1-3 1994

6026 Sayrh Kanun Gere$'incesorumlu Fehirn iiqtgm M. tj. Hukuk Fakiiltesi Dekanr

YAY-IN KURULU M. Akif AYDIN Ferit llakan BAI'I(AL

Abdullah niruqKol/ Fethi GEDiKLi

iqilvDEKir,nn a .

Emin ARTUI(

M. Akif AyDIN

a

Muka1'es eli Hukukrrn da Yardrm $ugu

llukuk intihara

islam l{ukukunda Hukuki fqlem

ve Tiirk ikna ve 7

Tek

Taraflr 61

Nur CENTEL

Koruma Tedbirlerinde Gelismeler

Turan YILDIRIM

tdari Yargrlama Usulii Kanurrundaki Son Degiqiklikler IO I

Bihterin DiNQKOL

Anayasal Korurna Altrndaki Kanunlarr

69

Devrim LZz

Mehmet SOMER

Kooperatiflerde Azrnhlrn Genel Kurulu.n Toplanmasrnr SaSlama Hakkr L4Z

Abdullah

Sosyo-Ekonomik Defiqmelerin Tiirk Pozitif llukuk Sistemine Etkileri r 65

Ferit

Pervin

DINQKOL

Hakan

BAYIf*{L

SOMER

Karasularrnrn Genigligi Konusuncla Ttirk Uygulamasr tgg Roma Hukukunda Mahkumiyet Karartna Rafrnen Borcun ifa Edilmer.nesinin Borglu Bakrmrndan Sonuqlan

223

Kan ununun Medeni isvigre zS.Maddesi ile tsviqre Borglar Kanununun 4g.Maddesinin Tarihi 237 GeliEirni

Serap FIELVACT

A Brief Note On The ComPetence Of The UN SecuritY Council In 255 International crimes of states

Mete ERDEM

Haim

CERBER

/ Mehmet

AKMAN

Osrnanlr llukukunda $eriat' Kanun Ve Orf : L7 . Yii zYrl Bursa'sr 265 Mahkerne KaYrt1an Oya (SELEN) SONER.

Utheterinde ToPlutuSu 293 Qahgan Kadlnln Statiisii

Avrupa

MUI(AYESEI"i HUKUK \TE TTJRKHUKUKUNDA

inrinane lrnevn yARDnusueu

Mehmet Emin ARTUK-

SdrrtorrcLtdse AR TIJI{'a Gtrig sonug olarak psikolojik bir olay olan intihar, kiqinin kenclini bilerek ve isteyerek oldurmesidirl. eegifli sosyal. ekonornik. kultr_rrel ve psikolojik faktl I < 2 O . r r c l r : : rC . €za Fluhuku, II. i 27 ) 2g,

- 38eclilirse. kasclen ardam oidurmeden sorumlu tutulmamasr icin kanaatimizce bir neclen yokttrr. Failin neticeye engel ohnarli irQrsrnclanhukuki bir mukellefiyetinin bulunmamzrsr' TCK 476/2 macldedeyer alan "tehlikede bulunan bir kimseye tesaduf eclip dcr murnkrin olan yardrmr yapmamak veya ihbar etmemek" suQulltl olusturur. Yzrrgrtaryceza Genel Kurulunun kararrna konu olan ihinci olay' kocasr tarafindan dovulen kadrnrn intihar etmesidir. 26.6.1979 gtin ve 3/87 sayrh hukmu ile Kilis Asrr ceza Mahkemesi, sanr$t. TCK.nun 44g/7, 59 maddeleri gerefiince 3O senc a$rr hapse mahkum etmiE ve hakkrnda TCK,nun 31, 33 uncti maddelerinitr uygulanmasrna karar vermigtir. Esas mahkemesinin sanr$a 1'CK. 44g/ | maddesini uy$ulamasrntlr ueclenini. CGK. lll-ln ,.r. "maktulenin santk tarafindan asrldr$rnl gosteren yeterli delillerin mevcut bulunmadr$r, bu bakrmdan yerel rnahkeme kararrttrn Llyglll-l vcrincle bulunmadrSr ozel daire bozma kararrnda olttQa anhyoruz. qekilde kabul edildisi gibi...l' geklindeki i{adesinden& Re'sen temyize tabi olan kararr inceleyen Yargltay 1' CD'tr' maktulenin sanrk tarafindan asrldr$rnr $osteren yeterli delillerin bulunmadr[rnr belirttikten sonra, intihar edenin "... kocast ..'. tarafindan dogiildrigii ve bundan bizar kalan maktulenin kocast tarrafindan ctd$ulmeleri sonucu maruz kaldr$r acrlardan hendini (Btr l. Ebfl Zehra. IgSl Linant de Bellelbnds, I. 166: Abrlulmecid Mahrncrd s. 175: Ahnrt't 1989. l{ahire fi'l-Frkhr'l-islami, Nazariyyctii'l-iridett'l-Miinferide Aultetrit nf.g"".f"r, islam Hukukunda ve Osmanh Tatbikatrnda Vakrf Miiessesesl' s. 68-69 1988. 6 Llr-rantcle Bellelbncls.i, 166: Mattrb. 177 7 Lin:rnt de Bellelbncls,I. 165-166:Hatenri' 43: Matlr^rb'174-176 fJevrtrl I Subhi Mahmesdni, en-Nazariyyetii'l-Amme li'l-M0cebat ve'l-Ukfrd. 163 1948. lt. 8: LinzrntcleBellelbncls.I. 5

-63Mirasgilannrn kabula gerekmediSi gibi reddetmelerinin de hukuki sonuc^uyoktur. DiAer mezheplerde bu son clurum igin iarkh gorusler vardrr9. Buracla en azrndan belirli durumlarcla vasiyetin tek tarrerl} bir hukuki iqlem olarak habul edildi$i gorulmektedir. Ariyet

ve Hibe

Gerek ariyet ve gerekse hibe Hanefilercleki hakim g6rirqe g.rc sadece ariyet veren ve baErslayamr icabryla geqerli olur. Malikiler- ck: her iki hukuki iglemin geqerli olabilmesi iqin tek taraflr iracle beyarnr yetmektedir. Hanefilerde Zufer'e ait bulunan diSer bir goruqe gore isc: arivet ve hibe iki taraflr bir hukuki iElemdir. gafiiler cle bu lconucla aynr gdrugu paylagmaktadrrlarlo. Ariyet ve hibeyi tek taraflr hukuki iglcm kabul eden Hanefi hukukqular ariyette menfaat nrulkiyetinin. hibecle de rakabe mulkiyetinin di$er tarafa geqmesi iein kabzr vani teslin almayr qart koEmaktadrrlar. Ancak onlara gore bu durun her iki akdin tek taraflr hukuki iglem olmalarrna halel getirmez. Huhuki islem teslimden once, yani sadece icabla tamam olmuqtur. Kabul ve: teslim alma (kabz) akdin teEekkulu iqin de$il. iElemin hukuki sonuglanmn meydana gelmesi igin gereklidirlt. Mecelle hem ariyet ve hem de hibede Zufer'in goruqunu tercih eclerek her ikisini cle citl tarraflrhukuki islem kabul etmi$tir.(Mecelle. md. gO4. g37). Ibra Yukarda ele ahnan hukuki iqlemler rakabe rreva menlailt mulkiyetini gegiren tek taraflr hukuki iglenler icli. gimcli clc: alacaErmrz ibra ise borcu sona erdiren bir hukuki iqlem olmaktzrclrr. f'ek taraflr hukuki iqlem olma noktasrndan ibra mezhepler arasrnclir farkh duzenlenmiqtir. Malikiler ibra edilen kimsenin kabulirr-rli ibramn gergekleqmesi igin qart kogar ve bu igtihatlarryl:r ibravr iki terrerlLbir hukuki iglem sayarkenl2. Hanbeliler tnm tersinc sarclccc, 9 lo

Genis bilgi icin bk.Lin:rnt cleBellefbr-rcls, I, t63-164: Matlfrb. I54- I62 Kaseni. Bedai'u's-sana'i fi Tertibt'g-gera'i. Beyrlrt lsr82. vr. r r5. 214: Abch-rrrezzakes-serrhfrri. Mesidrru'l-Hak fi'l-Frkhi'l-islami. Kahire ls)54. l. ;t!): M:rtlfrlr. 194-I 96. 227-22a ll }(asani, VI. t 15. Ancah Hanelilerde l>u kontrnun ltir h:r1,litartrsnt:l\,.1li()nr.r oldtrgrrnr-r.cla belirtelir"n.Genis bilgi icin ltlrr Zehr.a.194 27 Senhrirri.I, 28: Linant cle Bellefonds. l. lbg

KORUITIA TEDBiTPNiNDE

CELi$MELER*

Nur CtrNTEL**

I.Girig ulkemizd,e ceza muhakemesi hukuku surekli ilerlemekte 'e geligmektedir. Bu hukuk dahnrn temel kaynasr olan ve haren yurirlukte bulunan r4r2 sayrh ',ceza tvtuhikemeleri usulti Kanunu," 1929'da Alman ceza usul yasasr gibi kolay anlaqrlan ve uygulanan, ozgurlukgu bir yasadan ahnmrgtrr. O OOnemOe, lg7g tarihli "usulu Muhakemdtr cezaiye Kanunu Muvakkatr', yerine yeni bir muhakeme yasasl yaprlmasr sozkonusu oldu$unda, 6nce aynen yasalaqtr'lmak uzere rgrB tarihti italyan ceza muhakemesi yasasr turkgeye gevrilmeye baElanmrgtrr. ancal, q""i.i b, y."..rrr' birgok maddesinin belirsiz ve ka'grk oldu$u ortaya "rr."r;J" qrkmrg. geviri komis5ronu, sozkonusu yasanrn italya'da da eleqtiriloiiirri. hatta bu yuzden orada yeni tasarrlar hazlrlandrsmr belirtmigtirr. sonugta. komisyonun daha hasit ve seri yargrlamaya daha elverigli ordu$unu ileri surdusu rSzz tarihri Arman ceza muhakemesi yasaslnln 1926'da desiEtkrik goren metni, turkgeye gevrirerek bazt * istanbul 0'iversitesi Hukuk Fakrilresirrc e 22.4.r994 t..rihinrre Prof.Dr.Nurullah KUNaER'. Giinii dolayrsryla cluzenlenen Ttrktye igin wasrl laygr Bir Ceza Yargrlama Hukuku konulu ozetle srrnulan tebliElmetnirlir. ""rnpot1r,l-du Doc.Dr.. M. 0. ttutruk Fakultesi Ofiretim Uv..i :I Gergekte, erebu vasa itarya'da uzun rrmurtri olma"'. Ig3r,cre. 19.rO.rg30 tarihli ceza muhakemesi yasasr yr-i*irhige girmi$tir. Bu _yasanrnyerini c.re.tg8g,cra yeni l>ir ceza muhakernesi yasasr atmrqirr. Almanya'da i"", t r.cox cregigikti$t, ufrar.nakla birlikte. l87Z tarihli ceza muhakernesi yasasr ha]en yur0rliikteclir.

-70geviri komisyonunca' defli:iikliklerle yururlu{e girmiEtir2' Bu yasar birmuhakemeyasasrndaizlenmesigerekerrikiilkeyi,yirnikamtt :rlar.nbir qrkarlarr ile kigisei qrkarlann gtivencelenmesini gozoniine sdzkonttstt ise. vasar olarak takdim edilmiEtir3. Alman o[retisinde gonlln'rektcl' olarak baqansr bir onernli hukuk devletinin yasa, "xx.yuznl yernsrtrlclt{t' hahlzrnn tanrnan sanrsa Fransz hukukunda mtth:rkemtr sartrfirn haklarrnrn ikinci pldna atrlmadr$r ve Lrirqok ' hukuku guvencesinin safilandrfirbir yasa olarak ternrrnl:rnnraktzrdtr'l Fihuktrkumuzda bu yasa guntimuze kadar 27 kez degistirilcrek gunun ko$ullanna uydumlmaya gahqrlmrEtrr'Bu teb-li[ qergevesindc a.maclmrz,cezamuhakemesiyasaslnrnkcrrumatedbirlerirreiligkin hukumlerind.eyaprlanveyaprlmasrgerekendegiEikliklerilr:kaynak vasadaki venilikleri incelemektir' Il.Koruma

Tedbiri Kavramr

ceza muhakemesinin yaprlabilmesini Ya dar hiiktrtiiu hiiktiur yerinegetirilebilmesini guvencelemek amacryla hcrruz Ve her verilmeclen once. kural olarak yarglQ kararryla baqvun.tlart ctmek ifacle tedbirleri biri bir temel hakka mtidahale teEkil eden t i z e r e , ' k o r u m a t e d b i r i ' ' u s t k a v r a m r n l o $ r e t i d c i l k k e z K U N T B I i6' lirlllanrnr$trr5. Sozkonusu tedbirler, "ceza yargtlama sr ^onlemleri" ;rorf.Ur.r onlem"7. "ihtiyati tedbir"8. "ttsttl tedbirleri"9. "emniyet

Usulii Kanununun Brl kol'rucla verilen ufrasl:rr igin blrrr

- r32iizere tamamen kapatilacaktrr. Bunlardan mevzuat gerqevesindc halen cami veya mescit olarak kullanrlanlar yerinde brrakrlacaktrr' Yine kanuna gore, butun tarikatlerle qeyhlik. derviElik, muridlik. cledelik. seyyidlik, gelebilik, babahk. emirlik, nakiblik, halifelik. ve gaibden haber vermek ve falcrhk, buyucnluk, iifurukquluk murada kavuqturmak maksadryla nushacrhk gibi unvan ve srfatlarrn kullanrlmasryla. bu unvan ve srfatlara ait hizmeti ifa ve giysi kullamlmasr yasaktrr. Turkiye Cumhuriyeti dahilinde sultanlara ait veya bir tarikata veyahut cerri 17menfaate mustenit olanlarla. bttttin sair turbeler kapatrlmrg ve turbedarhklar kaldrnlmrStrr. KapatrlmrE olan tekke ve zaviyeleri veya turbeleri aQanlar veyahut bunlan yeniden ihdas edenler veya tarikat ayini icra etmek uzere geqici olsa bile yer verenler ve lrukandaki unvanlart taqryallar veya bunlara mahsus hizmetleri ifa veya kryafet kullanan kimseler cezasr ile ve para hapis belirtilen kinunda ise. I 8 . cezalandrnlacaklardrr Kanuna. 10.6.1949 tarihinde 5438 sayrh kanunla eklenen likraya gore de, qeyhlik. babahk ve halifelik gibi mensuplan arasrndl baq mevkiinde bulunanlar daha a$rr hapis ve para cezast ile cezalanclrnlacaklardrr r 9 . Kanuna, r.3.1950 tarihinde 5566 sayrh kanunla eklenen fikra ise, 7.2.L99A tarih ve 3612 sayrh kanunla desiEtirilerek.. "Tiirbelerden Turk biiyuklerine ait olanlarla buyuk sanat deseri bulunanlar Kultur BakanftSr'nca umuma aqrlabilir. Bunlara bakrm igin gerekli meml.lr ve hizmetliler tayin edilir" hukmu getirilmiEtir. Onceleri. islami aqrdan halkr aydrnlatan, sonralarr, ozellikle Osmanh imparatorlu$u'nun son donemlerincle gericilik yuvasl haline gelen tekke ve zaviyelerin, devrimlerin ruhu ile de ba[daEmayacaSrnt 17 Cerr: Medreselercleokuyanlarln ue aylarcla kdy koy clolagar:rk imamltk. r'aztz iEleri gorerek yrlhk geqirn parasr toplamalan. l8 tjc avdar-raz olmanrak rizere hapis ve 50 lirad:rn erE:r$tolmam:rk ilizetc pilra (:ezasl. l9 Alh avclan az ohnamak uzere hapis ve 500 liradan aga{r olmatnak tizere a[tt' pa.rt:1cezast. Ftkra ayrtca I yrlclan az olmatnak uzer-e strrgiln cezasl der ihtivil etmekt.evcli.Anc:rk silrgtn cezasrdarhasonra 647 sayrlt kanurrun geQici2. rrrtrddesiilc k;rlchrrlntr$tu'.

- 133ve bu yerlerin cumhuriyet rurkiyesi'nde yeri olmadr$r'r dugtinen Ataturk, bu kanunra. laik devret yaprlandrrma strreci iginde. hurafelerde', iptidai ortagas zihniyeiinden kurtulmayr sa$ramak istemistir. 4-Evlenme Akdinin Evrendirme Memuru Tarafrndan YaprlacaSrna Dair Medeni Nikeh Esasr ve Medeni Kanun'un 1IO. Maddesi Evlenmeye iligkin duzenleme Medeni Kanun'da yer ahr. Medeni Kanun hukur4lerine gore, hukuken gegerli "evlenme merasimi,,. "evlendirme memuru"D tarafindan gergeklegtirilecektir. Aynr kanunun 110. maddesi, evrenmenin dini merasiminin ancak errlilik belgesi ahnmasrndan sonra yaprlaca{rnr, evlenmenin geqerrili$ini' dini toren yaprlmasrna bash olmadrsrm hukme. ba$lanri trr. sacrece dini toren yaprlmasr, hukuken gegerti bir evlilik Oogtrmaz. Duzenleme, dini toren yaprlmasrnr engelremez. ancak oncelikle hukuken gegerli evlilik yaprlmasrm dngorur. Bu duzenleme, he'r laik yaprlanma' hem de kadrnrn hukuken korunmasr .aqrsrndan onemlidir. Sadece bu hukum de$il, Medeni Kanun'rtn tamarnr, lail{ toplum yaprslnl gerqekleqtirmede onemli rol oynamrqtrr. Kadrnlarrn ozgurluklerini, erkeklerle eqiili$ini guvence altlna aldr$r gibi, ailevi cle sa$lamlagtrrmrptrr 2l .

S-Beynelmilel Erkamrn Kabulti Hakkrnda Kanun Bu kanun. "Devlet, vilayet, gehremaneti 'e belediyeler,, gibi resmi dairerer ve kurumlarrn her turlu yazir iqlemleri ve hesapla'nda. uluslararasr rakamlarrn kullanrlmasrnr zorunlt.r krlmrstrr. %

"Evlenme ("') belediye dairesinde

veya heyeti ihtiyariyecle,

belecliye reisi rrt:vir reisin evlenme iglerinde ettisi vekiri veya muhtar tararrncran r:y". {...)"Medeni Kanun. mcl.l0g. "t""." "uo,rlur"l,l. 2l "Artrk rnedeni nikaha clayal, tek kadrhla evlenme ve gene vasanln kurerllarrnrr gore bo$anna hr-iktimleri yiirurhikte oldu$unclan. erkefiin tek taraflr iradesine . sali'srlalio itLdicatilnt solui : Mahkr:miyet miktirlrnrir i i c l e u e ' c e g i r r cc l i i i r i c r i l i r i ; i i . Utnr-rr.RH, s.6lZ. 'A Tilhirr;$hl / Erclogrnus. s.33. I l r t t - a r l : r k t x P t t a L < : I t cPt a p i r k t g e r e $ i u c e a r l a c a k l r , bor(:lrisirnL.r rrpt'iili r.lirr.qi i)t. l;olcuntt oclevecegi surel icincle kencli oze.l hapishanesirr(lc t.ti).r.(jr. \,irliir:.rrirr ii;r belirtilclisi gibi' artlk borqluyr.r olclur'niek veyar ?'ibr:r nehri tiicsil)(le siltrnrk rnirr:riiiirr d e g i l d i r , V e r r tu r . : r , s . 2 3 2 . n llonorttrtr ucnclitfo: Acz halincleki borgltrnun rnali:rn iizr:rintlc l)re(,tor iirr-:rlirriirrr kotttttuq olan icra usulii-.Borciunun ntallarr aclk a r t . l r r n l a i i r Y n l o l ) l i r n s ; r t r l r r . .s { ' r C l . ; i z (q/iunls) hille gelen borglunnn haleli o l a r i a h c r ( b o n o r u n l c n u r t o r . )r a i l l t l i i : r t c L t i g i ( ) i _ a r r ( l i i . i l l z l c a r k l t n t na l z r c a E t n to d e r n e y u k u m h l l t r d i i a l t r n a A i l ' e r ( l i . u r r i r r . L u g a t . s . l : il : l ) i l \ . 1 : r i - z o . s. I3ll. thr yontern. hiilurrre:t tarallnclarr irr;rt-.lriiztnr.i i i l e t ' l t i r t r ' r .r \ , g r r. l a r r i i r r \ , ( . r r r ; i l i ; i r - rr r z.a1tt ve rntisaderesi clenrek ol:trr scc/[o b r l r t o r r r n i v d n i e i r i r r c i r . rr - i i l , , ] i r j l c ' rr r - . \ ' t : . ]) i i i r - rl . s,2',J2.

-2302. odeme yetenegi olmayan Borglular Balgmrndan odeme Borglannr odeme imkant olmayso, diser bir deYiEIe odenmemesinin borqlu yetenegi bulunmayan borqlu bakrmdan dtizenlenmiqtir' solruQlartise Roma Hukukunda farkh bir $ekilde geqilmesini Aciz halindeki borqlunun, Eahsr uzerinde icraya devretmesi [cessio onlemek igin mallarrnrn tamamrnr alacakhya borcun ile para bonorum)s ve mallarrn satrqrndan elde edilen 3r' alacakhlara paylaEtrrrlmasr mumkundu ce:ssione Agustus zamamnda grkartrlan kanuna (Lex luLia de bonorum tamnan bonor.,hJn gore (Gar.L3.78), praetor tarafi'ndan mallan agrk uendttio'd.a, magister bonorum nezdindeki borqlunun gerefsiz (in&mls) arttrrma ile ve toptan, en fazla fiyat verene satrlrr; halefi olan hale gelen borqlunun tum aktif malvarhprnr elde ederek odeme borcu miktarda alrcr {bonorum emptor)s, taahhut ettifi once, dan altrna girerdi3a. Borqlu, bonorum uenditio' yukumlulu[u ifade bir bazr hileli muamelelei yaparak mallat'rnr kaqrrmrqsa' diSer mamelekteki ile, borqlu, alacaklrlarLna zatar verme kasdryla iade aldrklannr ahcrlara haklannr satarak mamelekini eksiltmiqse, malla'n ile etme mecburiyetini getiren tnterdtctum Jraudatortum3s iadesini istemek veya bu hileli satrElara karqr ka5Drrmrna {curator iptal bonorum) verilen in integrum restitutio3a ile muameleleri Verine' bunlarrn Hukukunda, ettirmek mumkundu. Iustinranus

icraya- geqilmemesini Cessio bonorum : Acz halindeki borelunun $ahsr uzerinde sa[larnzrkiqinmallarrntntamamrnlalacaklrsrnadewetmesivebusuretleeldeedilecek Umur-' Lugat' s 36: Di pa?a ile boiqlannrn miimkun olduSu oran iqinde ddenmesi' Marzo. s. 133. 3l D . 4 2 . 3 :c . 7 . 7 1 . 1 . istedikleri zarnan 32 nA.6.t. yrizyrtrn sonunda qrkanlan ve acz halindeki borgluiara kalmaktan kurtulma maruz icraya sahsi alacakhlara"dewederek mallannrn tamamrnr imkant veren kanun, Umur, Luglat, s' I 19' toptan ve en fazla liyat 3s Bonorumemptor: Acz halindeki borglunun mallanm verereksatlnalan,onunhaiellhalinegelenaltcr.Umur,Lugat'S.29. U Tahiroglu / ErdoSmug, s.38. 1.3.12'C'7'72' 35 Lenel. EP. $ 268' s.475 vd' ile ilgili genis tril$i iqin bkz' 36 Le'el, Ep. S 225, s.419 vd.; In integrum rcstitutio Keller. s.401 vd.

30

-23rhileli mal kagrrana karEr actio paultctna aqrlmaktayclrilT. F'esil-r muamelelerine baEvurabilmek igin borglunun kcndi aczini bilncsi (constltum Jraudts), alacakhnrn da, borqlunun igindc bnln'cl'rtr Eartlardan haberdar olmasr (sciertta Jiaudfs) gerekircli. I,lazr istisnai durumlarda, hileden haberdar olmayana karsr ciar ir.L.erclicttut-r kullanrlabilirdis. Bonorum uendtti&', butun marvarla[rna,vO'elik olmasrndan dolayr sakrncah oldusu gibi, borqluyu da borcu'clan ttimuyl. kurtarmazdr. zira. malrarr devralan kiqi, borqrunr:n ttim aktif malvarh$rna sahip olan alacakh. borglunun borglarrnrrr ttir'unti odemekle yukumlu de$ildi. Devralan alacakhnrn ddemecligi orancltL. borqlunun sorumlulu$u devam edcrdi. Ole vanclr,., tirtnrirr edilememiE alacakhlar da, ikinci bir mal haczi taricp cdebilirlcrcli. rirr durumda. borqlu, ancak bir yrl sureyre ve geliii 'ra'rncra t:rkip olunabilirdi. Borqlu lehine konulan bu kural, hileli rnirl kergrr'rzr'e malvarh$rm eksiltme hallerinde ise uygulana.m:rzch. Borglunun mallanna el koymak, alacakhnur mur-arcaatrtizcrint: magistra'nrn kara' ire orurdu. Bctnorunt uend-itto usuliinde uygulanan 5rontem qudur: Alacakrr borcu'u 6de'reyc.n kisir-ri' mallan uzerinde ihtiyati tedbir olarak zilyedlik talebincle (missio irr bona ret seruandae causcr)q bulunurclu. El hoynlanrn allracl borglunun satarak va da devrederek mal kargrrmersr'rdnrcmekti. Irrr agamadan sonra artrk borqlu, mallarr uzerincle erlacakhs'Lr zarLaverici bir muamele yapamaz. ornc$in kolesi'i 'zarcr ccrc'rez. mallarrnr satamaz ve basrqlayamazdt. Bu ihtiyriti hix:iz, brlrglucrzrrr alaca$r ola' diser kigilerin durumu o$renip icrava katrimzllarrrnr '. borgluya yardrm edebilecek kiEilerin clururndan hilbcrclar olmarlernr-rr

37

U r r r u r ' R F I . s ' 6 1 9 . D i M a r z o . c t c t t oP c r t l r c r n c l ' n l n , p r c L a t t o r l r ur r- c s t f l r r t [ g ' c l a p sor-y-il

vercligi iptal clavasttlrn klasik olrnayan ercholclu{unclan bar}rsecler-. s.135. I llij 38 Di Marzo.

s. I36. Cau-sa cogrtitct et si scicrlticr non .sit : Bil$si ohnasa clahi. K) Bonomm u9. Sou zil